آیا لازم است میلاد رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم را جشن بگیریم؟
اسحاق بن عبدالله بن محمد دبیری رحمه الله. الحمد لله وسلام على  عباده الذین اصطفى  
 أما بعد: [یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ(102)]. [آل عمران].

[ای مؤمنان، از الله چنانكه سزاوار پروای اوست بترسید و جز در مسلمانی نمى رید].
این مقاله را درباره جشن تولد حضرت رسول نوشته ام تا با خواندن آن، مردم به حقیقت این بدعت پی ببرند و بدانند كه دین الله متعال كامل است و احتیاج به كم یا زیاد كردن آن نیست؛ زیرا كه صحابه و تابعین و مسلمانان سه قرن اول اسلام خیلی بیشتر و بهتر از ما به سوی نیكى ها و خوبى ها میل داشته اند، و هرگز نیكی و سنتی از رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم را رها نكرده اند تا این كه ما در این زمان به آن سنت رسیده باشیم.
امید است با مطالعه این مطلب و دوری از تعصب كوركورانه، به سوی حقیقت و راستی بازگردیم وهوی و هوس را كنار گذاشته و فقط پیرو قرآن و سنت رسول باشیم، تا در روز قیامت از رستگاران باشیم.
از جمله اصولی كه ما باید به آن اعتقاد راسخ داشته باشیم این است كه  الله جل جلاله با بعثت پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم، دین اسلام را كامل كرد و آن را كامل ترین دین ها قرار داد و نعمـت خود را بر ما تمام نمود؛ در نتیجه بعد از پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم كم یا زیاد كردن دین، در حیطه اختیار هیچ فردی نیست.
 الله جل جلاله مى فرماید: (الْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِینَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا)-  المائدة 3.
[امروز دینتان را برای شما كامل كردم و نعمت خویش را بر شما تمام نمودم واسلام را (به عنوان) دین برای شما پسندیدم].
و رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم مى فرماید: ((تركتكم على  البیضاء لیلها كنهارها لا یزیغ عنها بعدی إلاَّ هالك)). [أحمد وابن ماجه و غیرهما].
شما را بر بهترین راه ترك كردم، شب آن مانند روز آن واضح و آشكار است، از آن راه منحرف نمى شود مگر آن كه هلاك و گمراه شود.
پس هر مسلمانی كه به دنبال راه نجات است باید كه فقط و فقط پیرو آن چه خدا و رسولش آورده اند باشد و اجازه ندهد چه خود و چه كسی دیگر(هركسی كه خواهد باشد) چیزی به دین خدا بیفزاید، یا از آن كم كند .
بنابراین طالب حق و دوستدار سنت پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم، هیچ كاری انجام نمى دهد جز آن كه خدا و رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم به آن امر فرموده باشند.
و این جاست كه علما و دانشمندان اسلامی مى گویند: (العبادات توقیفیة) (واجب شدن عبادتها را  الله جل جلاله تعیین فرموده است و هیچ انسانی حق دخالت در آن ها را ندارد) .
چنانكه باریتعالی مى فرماید: (وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیهِ مِن شَیْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى  اللَّهِ) - الشورى آیه 10 .
[و در هر چیزی كه در آن اختلاف پیدا كنید، حكمش به  الله جل جلاله احاله مى گردد].
و همچنین مى فرماید: (قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَیَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ) - آل عمران 31.
[بگو: اگر الله را دوست مى دارید، از من پیروی كنید تا الله شما را دوست بدارد و گناهان شما را بیامرزد].
و رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم مى فرماید: ((من أحدث فی أمرنا هذا ما لیس منه فهو رد)) متفق علیه .
هركس در دین ما چیزی نو بیاورد كه در دین نباشد، آن عمل نزد ما مردود و غیر قابل قبول است.
و مى فرماید: ((… وإیاكم ومحدثات الأمور فإنَّ كل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة)). [متفق علیه].
بپرهیزید از آن چه در دین، جدید و نو آورده شده است؛ زیرا هر نو و جدیدی در دین، بدعت است و هر بدعت، ضلالت و گمراهی است.
و باید دانست كه ((كل)) در حدیث فوق همه چیز و همه كس را در برمى گیرد و شامل انواع بدعت ها مى شود.
برادر و خواهر مؤمن!
 اگر آن چه تاكنون در بالا آورده شده، برای تو واضح و روشن است و از روی یقین به آن اعتقاد داری، بدان كه هر گفتار و كرداری كه جزیی از عبادت ها محسوب مى شود را باید با ترازوی دین سنجید كه آیا این عمل برگرفته از اسلام است، یا تازه وارد دین شده است، آیا از سنت های پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم است، یا از بدعت هاست؟
اكنون با ذكر نمونه، موضوع را روشن مى كنم.
جشن گرفتن ولادت حضرت رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم، امام و قدوه و قائد و خاتم الأنبیاء والمرسلین ورحمت للعالمین .
زمان پـیدایش جشن میلاد حضرت رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم
 ابن كثیر در (البدایة والنهایة 11/172) مى گوید كه دولت الفاطمیه (العبیدیه) ـ كه نسبت آنها به عبیدالله بن میمون القداح یهودی مى رسد و در مصر از سال (375 تا 567 هـ.ق) حكم فرمایی مى كردند ـ جشن هایی را روی كار آوردند كه از جمله آن ها جشن تولد حضرت رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم مى باشد.
همچنین المقریزی در كتاب (المواعظ والاعتبار 1/490)، وشیخ محمد بخیت المطیعی مفتی مصر در كتاب (أحسن الكلام فیما یتعلق بالسنة والبدعة من الأحكام ص 44 ـ 45)، وشیخ علی محفوظ در كتاب (الإبداع فی مضار الابتداع ص251) والشیخ الإمام أبی حفص تاج الدین الفاكهانی در كتاب: (المورد فی عمل المولد) والشیخ عبدالسلام خضر الشقیری در كتاب: (السنن والمبتدعات المتعلقة بالأذكار والصلوات ص138ـ139)، والسید علی فكری در كتاب: (المحاضرات الفكریة ص128)، والعلامه أحمد بن یحیی الونشریسی در كتاب: (المعیار المعرب والجامع عن فتاوى  علماء أفریقیة والأندلس والمغرب 7/99ـ101)، والشیخ ابن الحاج در كتاب: (المدخل 2/11ـ12)، والشیخ محمد یوسف الصالحی الشامی در كتاب: (سبل الهدى  والرشاد فی سیرة خیر العباد ص349 نقل از الإمام السخاوی) والإمام الملا علی القاری در كتاب: (المورد الروی فی المولد النبوی ص24)، والشیخ نصیرالدین المبارك الشهیر بابن الطباخ، والشیخ ظهیرالدین جعفر التزمنتی، نگا(1/441ـ442 در كتاب: سبیل الهدى  والرشاد فی سیر خیر العباد)، وابن تیمیه در كتاب: (اقتضاء الصراط المستقیم ص294ـ295) وكتاب: (الفتاوى  الكبرى  1/312)، وابن القیم در كتاب: (الإعلام الموقعین)، وكتاب: (المولد) والإمام الشوكانی در كتاب: (رسالة فی المولد)، والشیخ إسماعیل بن محمد الأنصاری المالی در كتاب: (القول الفصل فی حكم الاحتفال بمولد خیر الرسل)، و بسیاری افراد دیگر ذكر كرده اند كه جشن های مولودی یك نوع بدعت بشمار مى رود، و آغاز پیدایش آن، از عهد دولت عبیدیه بوده است.
پـس اولیـن كسانی كه ایـن بـدعت را گذاشته اند، ملحدین عبیدیه فرزندان عبدالله بن سبأ یهودی بوده اند، و آنها مُحال است كه این كار را به خاطر محبت و دوستی حضرت رسول صلى الله علیه وآله وسلم انجام داده باشند.
حكم و نظر اســـلام نسبت به جشن های مولودی
 از آن چه گفته شد نتیجه مى گیریم كه تمام خوبى ها در پیروی از رسول اكرم، تا سه قرن پس از او مى باشد، و هركس عبادتی انجام دهد كه در زمان رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم و عصرهای فضیلت ((خیر أمتی قرنی ثم الذین یلونهم ثم الذین یلونهم ….)) [متفق علیه].
بهترین مردمان، مردم قرن من است، سپس مردمی كه بعد از قرن من مى آید، سپس مردمی كه بعد از قرن دوم مى آید(سه قرن پس از پیامبر) مرسوم نباشد، آن عبادت ها مردود و غیر قابل قبول است، و گناه آن بر گردن كسی خواهد بود كه آن را به دین افزوده باشد و همچنین كسانی كه آن را رواج داده و به آن عمل مى كنند.
پس نتیجه مى گیریم كه:
1 ـ مولودی و یا جـشن تولد حضرت رسول اكرم را نه آن حضرت، و نه خلفای راشدین، و نه هیچ یك از صحابـه و یاران، و نه تابعین در عصرهای فضیلت، آن را انجام نداده اند تا ما از آنان پیروی كنیم؛ زیرا آنان از ما داناتر، و به سنت پیامبر نزدیكتر، و به پیروی از آن بهتر و ارجح بوده اند، و اگر در اجرای آن جشن ها خیری مى بود، آنها در گرفتن آن خیـر، بر ما پیشی مى گرفتند.
2 ـ اولین كسانی كه آن جشـن ها را برپا كرده اند زنادقه و ملحدین عبیدیه بوده اند.
3 ـ این اعمال شبیه به جشن های مسیحیان است كه برای حضرت عیسی علیه السلام مى گیرند، و ما مسلمانان از تقلید و پیروی كردن از آنان نهی شده ایم.
4 ـ در صورت برگزار كردن جشن های مولودی، بر این اعتقاد هستیم كه  الله جل جلاله دین خود را كامل نفرموده ـ والعیاذ بالله ـ و این كه رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم دین را به طور كامل به ما نرسانیده است ـ والعیاذ بالله ـ و این كه مسلمانانِ عصرهای فضیلت، موجبات محبت و دوستی نسبت به رسـول خدا صلى الله علیه وآله وسلم را بـه ما نرسانیده اند.
و این سخنان را جز زندیق و ملحد و بى دین كسی دیگر نمى گوید.
5 ـ جشن گرفتن در این شب، دلیل بر محبت و دوستی رسول نیست؛ زیرا بسیاری از كسانی كه شب میلاد رسول را جشن مى گیرند پیروان واقعی آن حضرت نیستند، بلكه افرادی فاسق، فاجر و بى دین اند كه ربا مى خورند و در ادای نمازها سستی و كاهلی مى ورزنـد، به فحشا و بدی ها روی مى آورند و گناهان بسیار انجام مى دهند.
و دلیل محبت آنحضرت صلى الله علیه وآله وسلم چنان است كه  الله جل جلاله مى فرماید: (قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَیَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ) - آل عمران آیه 31 .
[بگو: اگر خدا را دوست مى دارید، از من پیروی كنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهان شما را بیامرزد].
و چنان است كه خود آنحضرت صلى الله علیه وآله وسلم مى فرماید: ((كلكم یدخل الجنة إلاَّ من أبى  قالوا: ومن یأبى  یا رسول الله؟ قال: من أطاعنی دخل الجنة ومن عصانی فقد أبى )) رواه البخاری .
همه شما به بهشت وارد خواهید شد مگر كسى كه خود امتناع ورزد. گفتند: چه كسی است كه از داخل شدن به بهشت امتناع مى ورزد ای رسول خدا؟! آن حضرت صلى الله علیه وآله وسلم فرمودند: كسى كه از من اطاعت كند، به بهشت وارد خواهد شد، و هركس از دستورات من سرپیچی كند، او همان كسی است كه خود از وارد شدن به بهشت امتناع ورزیده است.
بنابراین محبت و دوست داشتن پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم، در پـیروی كردن از او(در ظاهر و باطن) و سنت صحیح، و دنبال كردن راه اوست، و آن چه از آن خبر داده است از گفتار و كردار و اخلاق و... .
6 ـ بسیاری از علما و دانشمندان متأخر، مفاسد بزرگی كه در این شب (شب تولد رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم) رخ مى دهد را بیان كرده اند؛ مانند: بعضی از اعمال شرك گونه، و غلو و زیاده روی در اشعار، و طلب یاری و كمك از پیامبر كردن، و اختلاط (جمع شدن زن و مرد در یك جا)، واستعمال ترانه و موسیقی، و شراب خواری، و غیر از این مفسده ها.
7 ـ روز تولد رسول اكرم صلى الله علیه وآله وسلم همان روز رحلت اوست؛ یعنی روز12 ربیع الأول؛ چنان كه در كتب سیره وارد شده است. پس در این روز، خوشحالی بر ناراحتی هیچ مزیتی ندارد، و اگر ما در اعمال دین حق انتخاب داشتیم، به یقین ناراحتی و سوگواری و گریه و زاری در این روز و شب، اولی بر جشن و شادی بود.
وصلى  الله على  عبده ورسـوله نبینا محمد وعلى  آله وأصحابه وأتباعه بإحسان.