شرح
معرفی استاد حيدر علی قلمداران رحمه الله و آثار ایشان
معرفی استاد حیدر علی قلمداران رحمه الله
شاید کمتر کسانی باشند که بدانند روزی تمام ملت ایران کنونی اهل سنت بوده است، و اهل سنت یعنی دوستداران واقعی اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و صحابهی جانفدای آن حضرت، که با چشم حقیقت به دین و زندگی مینگرند، پس اهل سنت واقعی با شیعهی واقعی یعنی دوستدار علی رضی الله عنه هیچ فرقی نمیکند، مشکل فقط در افراط و تفریط است، حقایق را وارونه جلوه دادن نه شیعیت است و نـه سنیت، صحابـهی فـداکار رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم را ملعون خواندن و یاران و همسران و خانوادهی درجه یک پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله وسلم را لعنت و نفرین کردن نه تنها پیروی از علی نیست بلکه دشمنی با علی و پیامبر و دین علی است، و غلو و افراط دربارهی اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نه تنها محبت با پیامبر و اهل بیت حضرتش نیست که دشمنی با آنان است.
آری امروز نیز در جامعهی کنونی ایران علماء و دانشمندانی هستند که حاضر به تقلید کورکورانه از خرافات موجود در جامعهی کنونی ایران نیستند بلکه با حس حقیقت جویی در تلاش حق مخلصانه گام بر می دارند و آنچه از قرآن و سنت واقعی برایشان حق بنماید بدور از تعصب آن را با جان و دل می پذیرند.
مصلحان بزرگ معاصر:
اما متأسفانه کمتر کسانی در ایران بزرگ با علماء و دانشمندانی همچون آیت الله شریعت سنگلجی و آیت الله العظمی سید رضا بن ابوالفضل البرقعی، و علامه اسماعیل آل اسحاق خوئینی و استاد حیدر علی قلمداران و دکتر علی مظفریان، ودکترمرتضی راد مهر و دهها عالم و دانشمند دیگری آشنا هستند که مذهب پدری را با تشخیص دقیق رها کرده ومکتب حق را برگزیدهاند، اگرچه شخصیتهای مذکور همگی به رحمت خدا رفتهاند اما آثار گرانبهایشان نشان دهنده و معرف شخصیت والای این بزرگواران است.
اینک کتابخانه عقیده به مناسبت نشر آثار گران سنگ استاد حیدر علی قلمداران رحمه الله شما را با چهره این مرد مجاهد و دانشمند، و متفکر و اسلام شناس بی نظیر ایران زمین آشنا میکند (البته پیشاپیش از خانواده و شاگردان و دوستداران این استاد بزرگوار پوزش میطلبیم به امید آنکه ما را ببخشند زیرا اطلاعات ما در این زمینه ناقص است و در ضمن عمده مطالب این مقاله از جزوه یادی از یار گرفته شده که نمی دانیم نویسنده آن کدام شاگرد استاد است).
تولد و تحصیل استاد قلمداران:
حیدر علی قلمداران فرزند اسماعیل در سال 1292 خورشیدی در روستای دیزیجان در 55 کیلو متری جاده قم- اراک از توابع شهرستان قم در خانوادهای کشاورز و نسبتاً فقیر چشم به جهان گشود، در پنج سالگی مادرش را از دست داد، و به علت فقر و عاجز ماندن از پرداخت حتی دو قران پول مکتب خانه روستا از حضور در کلاس درس زن آخوند محروم بود، فقط پشت در میایستاد و مخفیانه به درس پیرزن گوش میداد، باری بدلیل پاسخ دادن به همهی پرسشهای پیرزن که بچهها از آن عاجز مانده بودند اجازه یافت مجانی در کلاس شرکت کند.
به علت نداشتن قلم و کاغذ و شوق روز افزون خواندن و نوشتن از دودهی حمام به جای مرکب و از کاغذهای اضافی ریخته به جای دفتر استفاده میکرد.
حیدر علی در سن پانزده سالگی پدرش را نیز از دست داد، پدر وی مردی خشن و تند مزاج و مخالف درس خواندن وی بود حیدر علی در سن بیست و هفت سالگی ازدواج کرد و در سی سالگی به خدمت ادارهی فرهنگ قم در آمد از آن پس که دائرهی تحقیقات و مطالعات وی گسترش یافته و قلمش از مهارت خوبی بهره یافته بود در روزنامههای استوار و سرچشمه در قم و وظیفه، در تهران مقاله مینوشت مجله یغما نیز مقالات و اشعار زیبای استاد را چاپ میکرد وهمچنین مقالات فقهی و ارزشمندی در مجلهی وزین حکمت که آیت الله طالقانی و مهندس مهدی بازرگان نیز در آن قلم میزدند هم به چاپ میرسید.
آشنایی قلمداران باشخصیتهای معاصر
1- " علامه شیخ محمد خالصی"
از علمای مجاهد و مبارز مقیم عراق، آشنایی استاد با علامه خالصی با ترجمهی کتاب " المعارف المحمدیه" شروع شد و با ترجمهی کتاب «الإسلام سبیل السعاده والسلام» و کتاب سه جلدی إحیاء الشریعه و آثار دیگر علامه ادامه یافت، و دیدارهای بعدی و مکاتبات علمی را به دنبال آورد البته آقای خالصی مدتی بعد تحت تأثیر افکار روشنگرانه مرحوم قلمداران قرار گرفت وعلائم این تغییرات فکری او در آثار بعدیاش مشهود است، همچنین از تقریظ یا مقدمهای که علامه خالصی بر کتاب ارمغان آسمان استاد نوشت این تأثر مشهود است ایشان مینویسد:
جوانی مانند استاد حیدر علی قلمداران در عصر غفلت و تجاهل مسلمین و فراموشی تعالیم اسلامی بلکه در عصر جاهلیت پی به حقایق اسلامی میبرد و ما بین جاهلان معاند، این حقایق را بدون ترس و هراس، باکمال شجاعت و دلیری منتشر مینماید چگونه ادای حق این نعمت را میتوان نمود؟
1- مهندس مهدی بازرگان:
آنگونه که خود استاد نقل میکند نحوه آشناییاش با آقای بازرگان این گونه بود: «یک روز که برای مراجعت از روستا به قم در کنار جاده منتظر اتوبوس ایستاده و مشغول مطالعه بودم متوجه شدم یک اتومبیل شخصی که چند مسافر داشت به عقب برگشت جلو بنده که رسید: آقایان تعارف کردند که سوار شوم در مسیر راه فهمیدم که یکی از سرنشینان آقای مهندس مهدی بازرگان است که گویا آن موقع [سال 1330یا 1331 خورشیدی] مسؤولیت صنعت نفت ایران را به عهده داشتند و از آبادان بر میگشتند آقای بازرگان به بنده گفتند: برای من بسیار جالب بود که دیدم شخصی در حوالی روستا کنار جاده ایستاده غرق در مطالعه است» این اتفاق بذر دوستی و مودت را در میان ما پاشید و بارور ساخت تا جایی که مهندس بازرگان در کتاب بعثت و ایدئولوژی خود ازکتاب «حکومت در اسلام» استاد استفاده فراوان نمود، وکتاب «ارمغان آسمان» استاد قلمداران نیز که قبلا چاپ شده بود مورد توجه و پسند مهندس بازرگان واقع گردیده و برای دکتر علی شریعتی وصف آنرا گفته بود.
مهندس مهدی بازرگان پس از آزاد شدن از زندان چهار مرتبه برای دیدار با آقای حیدر علی قلمداران به قم آمدند.
2- دکتر علی شریعتی:
کتاب «ارمغان الهی» را دیده بود و پس از شنیدن وصف کتاب آرمغان آسمان استاد قلمداران از زبان دانشمندان و دانشجویان روشنفکر دانشگاه بویژه مهندس بازرگان، بیشتر جذب افکار استاد گردید، همین امر باعث شد که دکتر در آذر ماه سال 1342 خورشیدی نامه ای در این خصوص از پاریس برای استاد قلمداران بنویسد. (عکس نامه شریعتی موجود است.)
بعدها که دکتر شریعتی به ایران بازگشت به یکی ازدوستان خود آقای دکتر اخروی که با استاد قلمداران آشنایی داشت گفته بود که قلمداران سهم بزرگی در جهت بخشیدن به افکار من دارد و مشتاق دیدار او هستم اگر میتوانید ترتیب این دیدار را بدهید اما متأسفانه این دیدار عملی نشد و دکتر شریعتی چشم از این دنیا فرو بستند.
3- استاد مرتضی مطهری:
نیز از اشخاصی بود که علاقهای پنهان به استاد قلمداران داشت ولی از بیم سرزنش دیگران این علاقه اش را علنی نکرد و طبق اظهار آقای قلمداران در یک ملاقات خیابانی باری به وی گفته بود: کتاب ارمغان آسمان شما را خواندم بسیار خوب بود.
حوادث ناگوار زندگی استاد قلمداران
پس از انتشار مخفیانه کتاب شاهراه اتحاد (بررسی نصوص امامت) و کمی پیش از پیروزی انقلاب یکی از آیات عظام قم به نام شیخ مرتضی حائری فرزند آیت الله شیخ عبد الکریم حائری مؤسس حوزه ی علمیه ی قم بواسطه ی شخصی از آقای قلمداران خواست که به منزل ایشان برود فردای آن روز که آقای قلمداران به خانه آقای حائری رفته بود ایشان به استاد گفته بود: آیا کتاب نصوص امامت را شما نوشته اید؟ استاد پاسخ میدهد: بنده نمیگویم من ننوشته ام اما در کتاب که اسم بنده به چشم نمیخورد! آقای حائری گفتند: ممکن است شما را به سبب تألیف این کتاب به قتل برسانند! آقای قلمداران فرمود: چه سعادتی بالاتر از این که انسان به خاطر عقیده اش کشته شود سپس آقای حائری گفتند: اگر میتوانید همه را جمع آوری نموده و در خاک دفن کنید یا بسوزانید! ایشان پاسخ داد: در اختیار بنده نیست، فرد دیگری چاپ کرده، شما همه را خریداری کنید و بسوزانید! از طرفی این همه کتاب کمونیستی و تبلیغ بهائیگری در این کشور چاپ و منتشر میشود چرا شما در باره ی آنها اقدامی نمیكنید؟!
جریان ترور استاد قلمداران:
پس از گذشت چند ماه از پیروزی انقلاب در تابستان 1358 خورشیدی شب بیستم رمضان سال 1399 هجری قمری که استاد قلمداران طبق عادت هر سال تابستان را در روستا میگذراند جوان مزدوری که از جانب کوردلان متعصب تحریک و مسلح شده بود نیمه شب وارد خانه ی استاد شد و او رادر حالت خواب ترور کرده و گریخت، لیکن علی رغم فاصله بسیار کم گلوله فقط پوست گردن ایشان را زخمی کرد و در کف اتاق فرو رفت.
طبق اظهاراتی که از خود استاد نقل شده روز قبل از حادثه جوانی از قم نزد او آمده بود و در مورد پارهای عقاید و نظریات ایشان و نیز درباره ی کتاب سؤالاتی کرده بود! بدون شک نوشتن کتاب خمس و شاهراه اتحاد انگیزه ی قوی این ترور بوده است. در هر صورت مشیت و تقدیر الهی مرگ استاد قلمداران را اقتضا نکرده بود! با این وجود استاد رفت و آمدش به روستا و فعالیتش را ادامه میداد.
حوادث تلخ دیگر:
2- حادثه تلخ دیگر در زندگی استاد وفات ناگهانی یکی از پسرانش در سال 1360 خورشیدی بود که منجر به تألم روحی عمیق وی گردید پس از این حادثه سکته مغزی آن مرحوم او را از فعالیت های قلمی وتحرک جسمی محروم ساخت ودیگر نتوانست کار تألیف را ادامه دهد لیکن مطالعه را حتی الامکان رها نساخت.
3- دیگر واقعهی تلخ زندگی استاد قلمداران زندانی کردن او در زندان ساحل قم بود.
اخلاق والا و آزاد منشی استاد قلمداران:
ایشان در طول زندگی شخصیتی راستگو، عفیف، راست کردار، عابد، زاهد، شجاع، سخاوتمند و صریح اللهجه بود و همهی کسانی که به نحوی با ایشان ارتباط نزدیک داشتهاند ایشان را انسانی والا، بیپیرایه، بیتکلف، و بیاعتناء به خوراک و پوشاک میشناختند. گویا استاد در این راستا به هم نامش علی علیه السلام و رضی الله عنه و سایر بزرگان دین اقتداء کرد. و زندگی اش شباهب زیادی به زندگی سلف و پیشگامان راستین این امت داشت.
آثار و تألیفات استاد قلمداران:
استاد حیدر علی قلمداران علاوه بر مقالات عدیدهای که در روزنامه ها و مجلات مختلف به چاپ میرساند، تعداد قابل توجهی تألیف و ترجمه نیز دارد که همگی کتابهای ارزنده و محققانهای است.
1-ترجمه کتاب «المعارف المحمدیه» که یکی از آثار علامه خالصی است، این کتاب قبل از سال 1325 خورشیدی ترجمه و چاپ شده است.
2-ترجمه سه جلد کتاب «إحیاء الشریعه» خالصی که تقریبا شبیه یک رسالهی توضیح المسائل بوده و با عنوان «آئین جاویدان» در سالهای 1330، 36، و37 به چاپ رسیده است.
3- «آیین دین یا احکام اسلام» ترجمه کتاب «الإسلام سبیل السعاده والسلام» این نیز از آثار علامه خالصی است که در سال 1335 خورشیدی ترجمه و چاپ شده است.
4- تألیف کتاب مشهور «ارمغان آسمان» در سال 1339 خورشیدی که قبلا به صورت سلسله مقالاتی در روزنامه ی وظیفه چاپ و منتشر شد.
5-«ارمغان الهی» در اثبات وجود نماز جمعه در سال 1339 که ترجمه کتاب «الجمعه» علامه خالصی است.
6-رساله ی حج یا کنگرهی عظیم اسلامی در سال 1340 شمسی.
7-رساله ی «مالکیت در ایران از نظر اسلام» که دستنویس آن با خط خودش باقی مانده و هنوز چاپ نشده است.
8- قیام مقدس حسین علیه السلام ورضی الله عنه.
9-تألیف جلد اول کتاب ارزنده و معروف «حکومت در اسلام» درسال1343 خورشیدی که طی 68 مبحث اهمیت و کیفیت تشکیل حکومت از نظر اسلام را بررسی کرده است، و تا آن زمان در نوع خود بی سابقه و بی بدیل بود و شاید بتوان ادعا نمود که تاکنون نیز نظیر آن در ایران تألیف نشده است.
از استاد شنیده شده که میفرمود آیت الله منتظری این کتاب را قبل از انقلاب در نجف آباد اصفهان درس میداده است.
10- آیا اینان مسلمانند؟ در سال 1344 شمسی.
این کتاب کم حجم، ترجمهی وصیت نامهی علامه خالصی در بیمارستان است که در سال 1377 هجری قمری به منشی خود املا فرمود و بعدا تحت عنوان «هل هم مسلمون» به چاپ رسید، نیز به ضمیمهی آن رسالهی کوتاهی است، به نام «ایران در آتش نادانی» که ترجمهی قسمتهایی از کتاب «شر و فتنه الجهل فی ایران» اثر علامه خالصی میباشد.
11- مجموعهی پنج قسمتی«راه نجات از شر غلات» که در سالهای پنجاه تا پنجاه و چهار نوشته شد و مباحث ذیل را شامل میشود: علم غیب، امامت، بحث در ولایت و حقیقت آن(که تا کنون چاپ نشده) بحث در شفاعت، بحث در غلو و غالیان که به ضمیمهی شفاعت به چاپ رسید، و بحث در حقیقت زیارت و تعمیر مقابر، که به نام زیارت و زیارتنامه منتشر شد.
12- کتاب «زکات» که احتمالا در سال 1351 شمسی با همکاری مرحوم مهندس مهدی بازرگان در شرکت سهامی انتشار به چاپ رسید و تا مدتی از انتشار آن جلوگیری به عمل آمد.
13- کتاب «خمس» که تقریبا همگام با کتاب «زکات» یا کمی پس از آن نگارش یافت اما به علت حساسیت روحانیت شیعه نسبت به موضوع خمس کتاب تحویل چاپ خانه نگردید، و تعدادی از همفکران استاد در اصفهان آن را تایپ نموده و با هزینه خودشان تکثیر و منتشر کردند.
البته ردهایی نیز بر این کتاب به وسیله اشخاصی همچون آیت الله ناصر مکارم شیرازی، و رضا استادی و غیره نوشته که آن مرحوم پاسخ کلیه آن ردود را نوشته و تعدادی را ضمیمه ی کتاب خمس نموده است.
14- کتاب «شاهراه اتحاد» که این کتاب هم به سبب حساسیت شدید روحانیت شیعه نسبت به موضوع کتاب به صورت تایپ شده تکثیر و مخفیانه منتشر شد. اما نه توسط استاد بلکه توسط دوستانی در تهران این امر را به عهده داشتند. این کتاب حاوی بررسی حوادث پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم واقعهی سقیفهی بنی ساعده و موضوع خلافت پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم و بحث جنجال بر انگیز امامت بود.
15- شخصی روحانی به نام «ذبیح الله محلاتی» چند سال قبل از پیروزی انقلاب جزوه ای نوشت تحت عنوان «ضرب شمشیر بر منکر غدیر» و مطالب خلاف حقیقت در آن خبر درج کرد.
استاد قلمداران نیز رسالهای در جواب آن نگاشت به نام «پاسخ یک دهاتی به آیت الله محلاتی»!
16- جلد دوم «حکومت در اسلام» که در سال 1358 خورشیدی انتشار یافت و به بررسی وظایف حکومت و حاکم اسلامی پرداخت.
17- سنت رسول از عترت رسول صلی الله علیه وآله وسلم.
این بود معرفی کوتاهی از آثار استاد حیدر علی قلمداران.
وفات استاد قلمداران:
این دانشمند محقق و چهرهی کم نظیر ایران زمین پس از سالها تحمل مشقات و رنجهای زندگی، مجاهدت در راه نشر احکام و حقایق دین مبین اسلام و تحمل هشت سال بیماری طاقت فرسا که توأم با صبری ایوب وار بود در روز جمعه 15/02/68 بعد از سحر روز 29 رمضان المبارک 1409 قمری در سن هفتاد و شش سالگی دار فانی را وداع گفت. و به دیدار معبود یگانه اش شتافت، و عصر همان روز با حضور عده ای از همفکرانش و طی مراسمی ساده و عاری از هرگونه بدعت و تشریفات خرافی زائد پس از اقامه ی نماز به خاک سپرده شد.
خداوند متعال از ایشان و سایر دعوتگران و مصلحان راضی و خشنود گردد.
برادران و خواهران عزیز می توانند کتابهای حیدر علی قلمداران رحمه الله را با فشار دادن بر روی اسم کتاب در این صفحه داونلود نمایند:
استاد حیدر علی قلمداران, نابغه گمنام
یادی از یار - زندگینامه استاد حیدر علی قلمداران
آثار استاد قلمداران رحمه الله
ارمغان آسمان - در بیان عوامل و علل ارتقاء و انحطاط مسلمانان
بحث شفاعت
بحث عمیق فی مسـألة الخُمْـس عربی
خلافت و امامت
زیارة المزارات وأدعیة الزیارات عربی
زیارت قبور بین حقیقت و خرافات
شاهراه اتحاد یا بررسی نصوص امامت
طریق النجاة من شر الغلاة - 1 عربی
طریق النجاة من شر الغلاة - 2 عربی
طـریـق الاتحـــاد عربی
مسأله خمس مأخوذ از کتاب و سنت عربی
نوید پیروزی:
در پایان این نکته را باید عرض کنیم که ما معتقدیم دین الله و شریعت پاک وبی آلایش مصطفی صلی الله علیه وآله وسلم بالاخره غالب خواهد شد، و ازمیان توده ی مردم که عشق ومحبت دین در اعماق وجودشان ریشه دارد حتما راد مردانی بلند خواهند شد و گرد و غبار خرافات از چهرهی نازنین اسلام عزیز را خواهند زدود و آئینه حق را با آب زلال ایمان و یقین و اخلاص و تقوا و مجاهدت صیقل خواهند بخشید اگر چه همانند آیت الله برقعی بر سر نماز گلوله برسرش شلیک کنند یا همانند استاد قلمداران در آغوش فرزندانش بر گلویش گلوله شلیک کنند یا صدها و هزارها نمونهی دیگر از فداکاری ها و مجاهدت هایی که در صفحات زرین تاریخ به ثبت رسیده است اما مطمئنا کسی که طعم شیرین حقیقت را بچشد از تیر و گلوله و مردن نمیترسد بلکه عاشقانه به آغوش مرگ و شهادت پر افتخار میرود اما حاضر نیست تن به ذلت دهد یا دست از حق پرستی بردارد.
پس مژده باد به همه حق جویان و حق پرستان و عاشقان و شیفتگان حق و حقیقت و پیروان راستین اسلام خالص و دین بی آلایش و شریعت شامل و کامل محمدی صلوات الله وسلامه علیهم.
بارالها تو را سپاس که ما را با نعمت اسلام خالص و پاک از شرک و خرافات و بدعتها سر افراز کردی و افتخار بخشیدی پس بر روح پاک همه رهروان راه حق بویژه استاد حیدر علی قلمداران هزاران رحمت فرست. آمین.