اين كتاب همان گونه كه از نامش پيداست درباره تاريخ حديث نگاشته شده است. كتاب با مقدمه مؤلف آغاز مي‌شود. ايشان در مقدمه، منظور از «تاريخ حديث» را اين گونه بيان مي‌كند:

«تاريخ حديث به معناي بررسي تحولات و مشاهدة فراز و نشيب‌هايي است كه در ضبط احاديث در سينه‌ها و ثبت آنها در صحيفه‌ها و همچنين اثبات اسناد آنها به پيامبر صلي‌الله عليه و سلم و جدا كردن صحيح و غيرصحيح آن استنادها به وقوع پيوسته‌اند».

مؤلف فرزانه در اين كتاب سير تكامل تدوين حديث و تنظيم كتب روايي را از زمان پيامبراسلام تا عصر حاضر مورد بررسي قرار داده است، و اين ديدگاه را كه حديث در آغاز قرن سوم تدوين شده است به كلي تكذيب مي‌كند و بيان مي‌دارد كه سير تكاملي ضبط و ثبت احاديث شش مرحله را طي نموده است كه عبارتند از:

مرحلة اول: ثبت محفوظات بدون رعايت ترتيب موضوع يا راوي؛

مرحلة دوم: تدوين حديث به طور موضوعي؛

مرحلة سوم: دورة مسندنويسي است كه محدثان در پي نام هر صحابي احاديث روايت شدة او را مي‌آورند؛

مرحلة چهارم: صحيح‌نويسي است كه محدثان فقط احاديث صحيح را در يك مجموعه جمع‌آوري كرده‌اند؛

مرحلة پنجم: دورة كتابهاي سنن است؛

مرحلة ششم: دورة تاليف كتاب‌هايي دربارة علوم حديث و شرح‌نويسي بر متون كهن است كه تا عصر حاضر تداوم دارد.

نويسنده در اين كتاب درباره اين مراحل شش‌گانه به طور جامع و مفيد سخن گفته است و براي نگارش اين كتاب زحمت فراواني متحمل شده است آن گونه كه خود مي‌گويد:

«كساني كه از كمبود منابع در كتابخانه‌هاي عمدة منطقه آگاه هستند و به شيوة تأليفات تحقيقي و مستند ما نيز آشنايي دارند بخوبي مي‌دانند كه در طول مدت تأليف اين كتاب چه قدر از آسايش شبانه‌روزي خود كاسته‌ايم تا توانسته‌ايم مطالب تحقيق شده اين كتاب را از قلب كتابهاي «تاريخ حديث» عربي و كتابهاي تذكره و علم رجال و مؤلف‌شناسي و غيره بيرون بكشيم و آن مطالب پراكنده را همراه اسناد خود به گونه‌اي طبقه‌بندي و تنظيم نماييم تا كتابي به نام تاريخ حديث به طور مطلوب و مستند به زبان فارسي روان در دسترس خوانندگان قرار گيرد».

الله متعال زحمات مؤلف فقيد را مورد قبول درگاه خويش قرار داده و باعث علو درجات ايشان در سراي آخرت بگرداند. همچنين مطالعة آن را براي خوانندگان سودمند كند.

دوستان عزیز می توانند با کلیک بر روی اسم کتاب آنرا از کتابخانه عقیده داونلود نمایند.

تاريخ حديث و ضبط و ثبت احاديث