۴۰۰ نصیحت اسلامی
تأليف:
احمد عزالدین بیانونی
مترجم:
س. محمد یوسف رحمتی
الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله وعلی آله وصحبه أجمعين وبعد:
نصیحت یعنی اخلاص، و از آنجائیکه دین ما دین نصیحت است وظیفهی هر فرد مسلمانی است که بدون ریا به برادر دینیاش نصیحت کرده و آن را از مشکلات و فراز و نشیب این دنیای فانی آگاه کند.
بنده نیز با مطالعهی این کتاب و نصیحتهای با ارزش آن بر خود واجب دانستم که بدون کم و کاست به زبان فارسی ترجمه کرده تا هموطنان عزیزم بتوانند از این نصایح در زندگی خود استفاده کنند. ان شاءالله.
«مترجم»
۱- نیت خویش را برای خدای تعالی خالص گردان و از دورویی در کردار و گفتار دوری کن.
۲- در جمیع گفتار و رفتار و اخلاق پیرو سنت محمدی باش.
۳- تقوای خدا پیشه و عزم کن، اوامر الهی را پذیرفته و از گناهان دوری جوی.
۴- به سوی خدای تعالی توبهی نصوح کن و بر استغفار بیفزا.
۵- خدای تعالی را مراقب تمام حرکات و اعمالت قرار بده.
۶- تسلیم احکام دین اسلام باش، چرا که کلمهی اسلام گرفته شده از کلمهی تسلیم است، و اوامر الهی بوسیلهی عقلت اندازهگیری مکن، زیرا برای عقل نیز بمانند قدرت بینائی چشم اندازهی معین و محدود وجود دارد.
۷- با علماء نشست و برخاست داشته و آنها را گرامی و از مجالست با آنان استفاده برده، و همچنین فرزندان خویش را به همنشینی با آنان تشویق کن، زیرا علماء وارثان پیامبرانند.
۸- به اندرز علوم دینی گوش فرا ده و استفاده نما.
۹- حق را بپذیر گرچه گوینده از شما کوچکتر باشد و از لجاجت و تکبر بپرهیز.
۱۰- عقیدهات را براساس کتاب و سنت رسول ج اصلاح بگردان، و از عقاید و الفاظ کفرآمیز دوری کن
۱۱- به خدای تعالی، فرشتگانش، کتابهایش، پیامبرانش، روز جزا، قضا و قدرش ایمان داشته باش.
۱۲- کورکورانه از کسی تقلید مکن.
۱۳- در ترجمهی قرآن به گفتهی گذشتگان (مفسرین معتبر) اعتماد کن، و به نظرات خود چندان مطمین نباش.
۱۴- کتابهای علمی مطالعه کن و سعی داشته باش از آنچه یاد میگیری به دیگران نیز بیاموزی، چرا که بهترین مردم آنانند که یاد میگیرند و یاد میدهند.
۱۵- برای اصول فقهیات و احکام آن قرآن را سرمشق خود قرار ده.
۱۶- از مطالعهی کتابهای: ریاض الصالحین «امام نووی» و نورالیقین از «خضری» و کتاب الأذکار «امام نووی» استفاده کن.
۱۷- از مطالعهی مجلات فاسد و عاری از عفت و کتابهای غیر اسلامی دوری کن.
۱۸- چنان در انجام عمل خیر کوشا باش تا دیگران تو را الگو قرار دهند، در این صورت تو نیز در جزای عمل نیک ایشان سهیم خواهی بود.
۱۹- ابتدای ورود به دستشوئی (توالت) با پای چپ و در حین ورود بگو: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ». و صحبت دیگری نکن، در ضمن موقع خروج نیز با پای راست خارج شو و بگو «غُفْرَانَكَ».
۲۰- در جائی که باعث آزار و اذیت مردم است از قبیل مسیر عبور و مرور مردم یا سایهای که مردم از آن استفاده میکنند هرگز ادرار نکن.
۲۱- به هنگام دستشوئی مواظب قبله باش که رو یا پشت به قبله نکنی.
۲۲- از ادرار بصورت ایستاده بپرهیز.
۲۳- جهت طهارت در صورت عدم دسترسی به آب میتوان از سنگ یا کاغذ استفاده کرد.
۲۴- آب بینیات را با دست چپ بگیر و در طهارت و کارهای کمارزش از دست راست استفاده نکن.
۲۵- پسرانت را در کوچکی ختنه کن، چون از سنتهای اسلام است.
۲۶- مواظب وضویت باش، و سعی کن همیشه طهارت داشته باشی.
۲۷- قبل از خواب طهارت بگیر.
۲۸- وضوءگرفتن را با بسم الله شروع کن.
۲۹- بموقع وضوء برای نماز از مسواک استفاده کن.
۳۰- در موقع روزه دهانت را هرقدر میتوانی بشوی.
۳۱- در شستن اعضای وضو کوشا باش ریشت را خلال و مابین انگشتان دست و پایت را تمیز کن.
۳۲- از راست شروع کن.
۳۳- مسح سر را انجام ده.
۳۴- داخل و خارج گوش را تمیز کن.
۳۵- بعد از هر وضوء دو رکعت نماز بخوان.
۳۶- درست نیست که خود یا یکی از اعضای خانواده در غسل تأخیر کنند که باعث از دسترفتن نماز بوقت خود شود.
۳۷- در حالیکه جنب هستی به مسجد نرو، مگر به قصد عبور از آن و زنانی که در حال حیض و نفاس هستند نیز ورودشان را منع کن.
۳۸- عورت خود را برهنه نساز و با نرمی و لطافت دیگران را از لختی و برهنگی نهی کن.
۳۹- به زنانت اجازهی رفتن به حمامهای عمومی را مده، چرا که برایشان زیان اخلاقی دارد.
۴۰- قبل از غسل وضوء بگیر.
۴۱- تمام بدنت را به نرمی و لطافت دست بکش و بشوی.
۴۲- قبل از غسل آب را به نیت غسل بر سر بریز و ابتداء سمت راست را بشوی سپس سمت چپ سهباره سه بار.
۴۳- به هنگام نماز سعی کن جواب مؤذن را بطوریکه در سنت آمده به زبان آورده وکلام یا عمل دیگر تو را مشغول نکند.
۴۴- بعد از اذان بر محمد ج صلوات بفرست و دعای روایتشده را بخوان: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلَاةِ الْقَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِي وَعَدْتَهُ».
۴۵- بعد از اذان از مسجد خارج نشو مگر برای عذر ضروری.
۴۶- قبل از نماز در صورت عدم حضور در مسجد سنّت است که أذان را به پای داری.
۴۷- برای هر نماز فرضی اقامه بگو.
۴۸- در بین اذان و اقامه جهت حل مشکلات خود و برادران مسلمانت در دنیا و آخرت دعا کن.
۴۹- مردم را در بناء مسجد در اماکن محروم بطور مالی یا جانی یارو یاور باش.
۵۰- مساجد را گرامی بدار، با پای راست برآن وارد شده در نظافت آن کوشا باش، و سخن زشت به زبان نیاورده، دویدن و خندیدن در مسجد صحیح نیست، هنگام خروج از مسجد ابتداء پای چپ را بیرون بگذار.
۵۱- هرگز آب بینیات بر زمین مسجد و یا رو به قبله نینداز.
۵۲- چه خوب است نماز اول وقت را در مسجد با جماعت بخوانی به خصوص نماز عشاء و صبح.
۵۳- وقت نماز را به تأخیر نینداز.
۵۴- بعد از نماز صبح و عصر نمازی نخوان، مگر برای آن دلیلی داشته باشی.
۵۵- بعد از نماز صبح و عصر در مصلایت بنشین.
۵۶- سعی کن اوقات فراغت خود را در مسجد بمانی و به طاعت خدا مشغول شوی.
۵۷- خوراکیهای بدبو از قبیل سیر و پیاز یا از کشیدن سیگار که باعت اذیت دیگران میشود خودداری کن.
۵۸- نماز ستون دین است، زنانت را به محافظت از نماز تشویق کن.
۵۹- زنانت را به خواندن نماز در خانه علاقمند ساز.
۶۰- برای فرزندانت در سن ۷ سالگیشان از طریق هشدار و نصیحت و در سن ۱۰ سالگی از راه تنبیه جهت خواندن نماز اقدام کن، و هرگز در امر نماز سهل انگار برایشان نباش.
۶۱- برای افراد و نزدیکان بینمازت فضل نماز پنجگانه و عقوبت ترک آن را بیان کن.
۶۲- به قدر استطاعت نمازهای سنت، قبلیه و بعدیه و موکده و غیر موکده را به جای بیاور.
۶۳- نماز آخر شب را بخوان.
۶۴- بر خواندن نماز ضحی (چاشت) که اقل آن دو رکعت و افضل آن هشت رکعت است مداومت کن.
۶۵- سعی کن اذکار (دعا و تسبیحات) بعد از هر نماز فرضی را بخوانی.
۶۶- نماز شب را با میل و رغبت بخوان و در خواندن نماز روزانه سستی و تنبلی مکن.
۶۷- سعی کن دعاهای روایتشده قبل و بعد از خواب را فراموش نکنی.
۶۸- طاهر و پاکیزه بخواب، در حال پاکیزگی و ذکر خدا و با نیت برخاستن برای نماز تهجد بخواب.
۶۹- محافظه نماز تهجد خود باش تا خانواده و فرزندانت را نجات دهی.
۷۰- نماز خورشیدگرفتکی و ماهگرفتی در موقعاش بخوان.
۷۱- نماز جنازه را بر هر میت مسلمانی بخوان.
۷۲- در امور مهم زندگی نماز استخاره همراه با دعایش را بخوان.
۷۳- در صف نماز مواظب باش، مستقیم و بدون رخنه صف را ببندی.
۷۵- بکوش خود را همیشه در صف اول و بدون مزاحمت دیگران ببینی.
۷۶- دعای افتتاح را فراموش مکن، و آمین بگو و اذکار رکوع و سجود را به جای بیاور.
۷۷- با اطمئنان رکوع و سجود کن، در نشستن بین دو سجده متعادل باش.
۷۸- از مقابل شخص نمازگزار تا حد دسترس رد نشو.
۷۹- در مکانی که میخواهی نماز بخوانی اگر محل عبور و مرور مردم است چیزی را جلوی سجدهگاه خود جهت حافظ (ستر) بگذار.
۸۰- زود هنگام به نماز جمعه برو و اگر اذان شنیدی جواب بده.
۸۱- برای نماز جمعه غسل کن، اگرچه زمستان باشد یا تابستان.
۸۲- ناخنهایت را هر هفته کوتاه کن، زیرا نظافت از ایمان است.
۸۳- از خوشبوی (عطر) استفاده و بهترین لباسهایت را بپوش.
۸۴- از عبورکردن بر روی دوش مردم برای جلورفتن بپرهیز.
۸۵- در موقع خطبه صحبت نکن.
۸۶- در روز جمعه سعی کن سورهی الکهف را به قدر تواناییات بخوانی.
۸۷- در روز جمعه بکوش بر محمد و آل محمد سلام و صلوات بفرستی، به خصوص شبهای جمعه.
۸۸- از جملهی سخاوتمندان باش نه بخیلان، زیرا خدای تعالی سخاوتمند است و سخاوتمندان را دوست دارد.
۸۹- زکات واجب را بده و در حق مستحقین بخیل مباش.
۹۰- اگر برایت پیشآمدی (واقعهای) رخ داد بدان که خواست خدا بوده و آن را به مخلوق ارتباط مده.
۹۱- آنچه که به شما داده شود بدون رضایت صاحب آن بر ندار.
۹۲- به صدقهدادن خود را عادت بده.
۹۳- صدقه بده از آن چیزی که دوست داری، زیرا که پاداش کسب نمیکنی، مگر آن که از چیزی که دوست داری صدقه بدهی: ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ﴾.
۹۴- صدقه را پنهان و مخفی ولی زکات را علنی بده تا دیگران از تو تقلید کنند.
۹۵- در صدقهدادن به محتاجین ابتداء از صله رحم قدم بردار.
۹۶- اگر تهیدستی، محتاجی از تو تقاضای قرض کرد به او قرض بده.
۹۷- بنگر به فقرا آیا برایشان قرض و دَیْنی باقی مانده است یا نه.
۹۸- صدقه جاریه را میتوانی از طریق مشارکت در بناء مسجد و نشر علوم دینی انجام داد.
۹۹- به همسرت اجازه بده تا از مال تو صدقه دهد.
۱۰۰- همسرت را برحذر دار از صدقهدادن آنچه که به آن اجازه ندادهایی.
۱۰۱- به مردم غذا و آب بده و چیزی از کار خوب کوچک نشمار.
۱۰۲- در مقابل کار خوب از شخص تشکر کن و با عملی متقابل جبران کن و برای انجامدهنده کار خیر دعا کن.
۱۰۳- روزه را با ایمان قوی و برای خدا بگیر.
۱۰۴- در رمضان بدون عذر روزهات را نخور.
۱۰۵- در ماه رمضان شب زندهدار باش به خصوص لیلة القدر.
۱۰۶- شش روز از شوال را روزه بگیر.
۱۰۷- روز تاسوعا و عاشورا روزه بگیر.
۱۰۸- ماه شعبان به قدر استطاعت روزه بگیر.
۱۰۹- روزهای دوشنبه و پنجشنبه روزه بگیر.
۱۱۰- روزهای سفید هرماه (سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم) را روزه بگیر.
۱۱۱- برحذر دار همسرت از این که روزهی سنت بگیرد، در صورتی که تو هستی مگر این که با اجازهی تو باشد.
۱۱۲- سحری را به تأخیر بینداز و در افطار عجله کن، مگر در روزی که هوا ابری است.
۱۱۳- روزهات را با رطب (خرما) و در صورت عدم دسترسی با آب افطار کن.
۱۱۴- افطار و سحریت از مال حلال باشد.
۱۱۵- روزهداران دیگر نیز افطاری بده، چرا که ماه رمضان ماه جود و کرم و بخشش است.
۱۱۶- آداب روزه را به جای بیاور، غیبت نکن، دروغ نگو، فحش نده.
۱۱۷- سعی کن ۱۰ روز آخر ماه رمضان در کارهای خیر شرکت کنی.
۱۱۸- زکات فطر را با دلی پاک و عاری از وسوسه بده.
۱۱۹- شبهای عید (عید فطر، عید قربان) با نماز و انواع دیگر عبادت زنده نگهدار.
۱۲۰- در روزهای عید و ایام تشریق (۱۱ و ۱۲ و ۱۳ – ذی الحجه) با صدای بلند تکبیر بگو.
۱۲۱- در صورت توانایی هرسال قربانی کن.
۱۲۲- چیزی از گوشت قربانیات نفروش، و از آن گوشت به عنوان مزد به قصاب نده.
۱۲۳- در صورت استطاعت بدون تأخیر به حج و عمره برو و تکرار کن حتی اگر هرپنج سال یکبار باشد.
۱۲۴- با کسانی که آشنائی و علم کامل در مناسک حج دارند مرافقت کن.
۱۲۵- قبل از خروج جهت حج توبه نصوح کرده و بدهکاریهای خود را بپرداز.
۱۲۶- در سفر حج به قدر استطاعت انفاق کن.
۱۲۷- هرگز با مال حرام حج نرو.
۱۲۸- در رمضان به عمره برو.
۱۲۹- تکبیر را با صدای بلند بگو.
۱۳۰- بر طوافت بیفزا و حجرالأسود را لمس کن، همچنین گوشه سمت راست خانه کعبه یا به سویش با دست اشاره کن.
۱۳۱- برای مردم (حجاج) مزاحمت ایجاد مکن تا نه آزارت به کسی برسد و نه کسی تو را آزار دهد.
۱۳۲- با نوشیدن بسیار از آب زمزم خود را سیراب نما.
۱۳۳- بر اعمال صالحت در دهم ذی الحجه بیفزا.
۱۳۴- آماده توقف در عرفه جهت پاکیزگی باطن خویش از آفات باش.
۱۳۵- برای سنگزدن به شیاطین و انجام تمام مناسک حج در اول وقت مبادرت کن.
۱۳۶- به زنت با نامحرم اجازهی حج نده، مگر با محرم باشد.
۱۳۷- در مسجد مکه و مدینه و بیت المقدس بر نماز خود بیفزا.
۱۳۸- کسی از اهل مکه و مدینه را اذیت نکرده و همچنین حرمت جوار مبارک (حرمین) را کم نکن.
۱۳۹- هیچ وقت بیخبر بر اهل خانوادهات به هنگام برگشت از سفر وارد مشو.
۱۴۰- شجاع و نترس باشد، زیرا نبی ج ترسو را رد کرده است.
۱۴۱- بدون اجازهی والدین وارد جهاد نشو.
۱۴۲- اگر جهاد در راه خدا برایت مقدر شد از حدود (مرز) مسلمین دفاع کن.
۱۴۳- از خداوند شهادت در راهش را طلب کن.
۱۴۴- در جهاد بر اعمال صالحت بیفزا (روزه و ذکر خدا) و بدهکاریهات را بده، زیرا بدهکاری بر شهید هم بخشیده نخواهد شد.
۱۴۵- تیراندازی و طرز استفاده تمام آلات جهاد را یاد بگیر و آن را بعد از یادگیری فراموش مکن.
۱۴۶- در جهاد از روی کینهی شخصی کسی را نکش، مگر به خاطر خدا باشد.
۱۴۷- خالصانه جهاد کن و به قصد أخذ غنیمت و یا به دستآوردن شهرت و آوازه به جهاد نرو.
۱۴۸- در جهاد هرگز فرار مکن، چونکه از گناهان کبیره است.
۱۴۹- مبادا خیانت کنی و قبل از این که غنائم را تقسیم کنند چیزی را از آن خود گردانی.
۱۵۰- با خود برای جهاد به بحث بپرداز، اگر برایت عملاً میسر نشد در دل نیت جهاد داشته باش تا در به هنگام مرگ از زمرهی منافقان نباشی.
۱۵۱- به فرزندان و خویشاوندانت قرآن بیاموز و بخواه تا به دیگران بیاموزند.
۱۵۲- سعی کن تلاوت قرآن را با لحنی زیبا بخوانی.
۱۵۳- قرآن را با تدبیر معنایش بخوان، مطیع امرش بوده و از نهیاش دوری کن.
۱۵۴- مدام بر ذکر خدای تعالی در ظاهر و باطن خود بیفزا مبادا غافل شوی.
۱۵۵- در مجالس ذکر (حدیث، قرآن و سخنرانی) شرکت کن، چرا که از ریاض الجنه میباشد.
۱۵۶- از شرکت در مجالسی که در آن از خدا و ذکر خدا و نبی ج خبری نیست خودداری کن.
۱۵۷- به هنگام خروج از مجلس این دعا را بخوان: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِك أَشْهَدُ أَنْ لاَ إلهَ إلاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إلَيْكَ».
۱۵۸- اذکار (دعای روایتشده و تسبیحات) بعد از نماز را فراموش مکن.
۱۵۹- از خدای تعالی در سجودت و بعد از نمازت و در دل هر نیمه شب کمک بطلب و دعا کن.
۱۶۰- خدای تعالی را در موقع غفلت و سر در گمی همانند بازار و غیره یاد کن.
۱۶۱- از خداوند تعالی بخشش (عفو و عافیت) را در دنیا و آخرت بخواه.
۱۶۲- به خدای تعالی حسن ظن داشته هرچند دعایت دیر مستجاب شود و همیشه امرت را به وی بسپار.
۱۶۳- به هنگام دعا با قلبی خاشع و فروتن دعا کن و بدون حضور دل دعا مکن.
۱۶۴- خدای تعالی را با دعاهای اثرگذار دعا کن، زیرا بهتر است.
۱۶۵- دعا با حمد و ثنای خدا، سپس صلوات بر پیامبر ج شروع و با همان دعا را ختم کن.
۱۶۶- دعا برای برادر مسلمانت در غیابش فراموش مکن.
۱۶۷- بیشتر در شب از خداوند طلب آمرزش به خصوص موقع سحر کن.
۱۶۸- بر نماز و عبادت و صلوات خود بیفزا، به خصوص در شبهای جمعه.
۱۶۹- در طلب روزی سحر خیز، و از کسالت و تنبلی برحذر باش.
۱۷۰- در تجارت برابر با شرع به خرید و فروش بپرداز و از تجارت فاسد بپرهیز.
۱۷۱- از معاملات حرام و ربا دوری جو.
۱۷۲- از جنسی که میفروشی تعریف مکن، بگذار مشتری خودش انتخاب کند.
۱۷۳- در کار از اعمالی که باعث شک و شبههی دیگران میشود به دور باش.
۱۷۴- در خرید و فروش با گذشت و خوشحساب باش.
۱۷۵- از شخص پشیمان لغزشش در معامله بپذیر و درگذر، زیرا کسی که فسخکردن داد و ستد شخص پشیمان را بپذیرد خداوند روز قیامت از لغزش او درمیگذرد.
۱۷۶- در اندازهگیری یا وزنجنسی که میفروشی خسیس نباش.
۱۷۷- در خرید و فروش و غیره مبادا غل و غش کنی.
۱۷۸- بر روی فروش برادرت نفروش و بر روی صحبتش حرف نزن.
۱۷۹- هرگز اجناست را احتکار نکن.
۱۸۰- در کارت راستگو باش و از دروغگفتن و قسمخوردن بپرهیز.
۱۸۱- امین (امانتدار) باش، خیانت مکن و امانت کسی را که تو را امین خود دانسته به وی برگردان، و به کسی که به تو خیانت کرد خیانت مکن.
۱۸۲- خود را به قرضگرفتن عادت نده و اگر قرض گرفتی در اولین فرصت قرض خویش را بده.
۱۸۳- در صورت استطاعت مالی عدم پرداخت، دین ظلم محسوب میشود.
۱۸۴- اگر برای میتی (مردهایی) خواهان خیرهستی قرضش را بپرداز.
۱۸۵- از دروغ (حرفهای دوپهلو) که مفهوم آن دوگانه است بپرهیز.
۱۸۶- از ربا، غصب اموال مردم، سرقت و خیانت به دور باش.
۱۸۷- بیاجازه چیزی از کسی بر ندار حتی اگر موقت باشد.
۱۸۸- حق کارگر را بده قبل از این که عرقش خشک شود.
۱۸۹- اموالت را بیفایده تلف مکن.
۱۹۰- چشمچرانی مکن، چرا که چشمچرانی همچون تیریست مسموم که از کمان رها میشود.
۱۹۱- در راه اگر با دو زن مواجه شدی، هرگز از بین آنها عبور مکن، بلکه از سمت چپ یا راست آنها بگذر.
۱۹۲- ازدواج بر تو واجب است شخص متأهل از بسیاری معاصی به دور میشود.
۱۹۳- طبق قوانین دین عمل کن.
۱۹۴- به طلاق روی نیاور، زیرا مبغوضترین عمل حلال نزد خداوند طلاق است.
۱۹۵- از زنان و دختران و نزدیکان خود نخواه که با کمترین اختلاف طلاق بگیرند.
۱۹۶- هرگز قسم برای طلاق به زبان نیاور.
۱۹۷- جلو شهوت خویش را بگیر، اگر توانایی ازدواج نداری به توسط روزهگرفتن این غریزه را تا حدودی از بین ببر.
۱۹۸- اگر شخصی دین و اخلاقش مورد پسندتان است، به او زن بدهید و از بالابردن مهریه خودداری کنید.
۱۹۹- مراسم عقد و ازدواج را رسمی (علنی) و در صورت استطاعت از مردم پذیرائی کن.
۲۰۰- در مراسم ازدواج از منکرات (آلات لهو و اعمال غیر اسلامی) به دور باش.
۲۰۱- در دادن مهریهی زنانت وفادار و حق ایشان را بپرداز.
۲۰۲- حقوق زناشوئی را به همسرانت بیاموز.
۲۰۳- به زنانت به هنگام حیض و نفاس نزدیک نشو.
۲۰۴- به زنانت احکام دین را بیاموز و اجازه نده که بر چیزهای باطل گردن نهند.
۲۰۵- بین همسرانت با عدالت رفتار کن مبادا تبعیض قائل شوی یا ظلم کنی.
۲۰۶- در قبال زن و فرزندان خود سخاوتمند باش مبادا بخیل باشی.
۲۰۷- افرادی که تو مسئول خرج آنها هستی (پدر، مادر، زن، فرزند، خواهر یا برادر) مبادا آنها را از دست بدهی.
۲۰۸- برای فرزند خود اسم نیکو انتخاب کن.
۲۰۹- پسرانت بر دخترانت ترجیح نده.
۲۱۰- در دادن پول یا مایحتاج به فرزندان خود تبعیض قائل نشو.
۲۱۱- فرزندانت را درست تربیت کن و آنها را در سنین کم احکام دین را بیاموز تا عادت کنند.
۲۱۲- در تربیت فرزندانت با همسرت اتفاق داشته باش، چرا که اختلاف شما به ضرر فرزندان خواهد بود.
۲۱۳- فرزندانت در سن بلوغ امکانات مراسم ازدواجشان را فراهم کن.
۲۱۴- وای بر تو اگر بین یک زن و همسر یا دو شریک فساد کنی و به هم بزنی.
۲۱۵- زنانت را همیشه به حجاب کاملی که اسلام فرض نموده وادار نما تا سعادت خود و جامعه را فراهم سازی، زیرا بیحجابی جامعه را به فساد و بیبند و باری خواهد کشید.
۲۱۶- حجاب برای نامحرمانی همچون پسر عمو، پسر دائی و برادرت استثناء ندارد.
۲۱۷- به زنانت اجازه نده که برای دوختن لباسهایشان نزد زنان غیر مسلمان بروند.
۲۱۸- اجازه نده به زنانت که لباسهای بدون آستین یا آستین کوتاه حتی زیر چادر بپوشند، چون ناخودآگاه و بدون قصد پیدا خواهد شد.
۲۱۹- زنانت را از پوشیدن جوراب شفاف (نازک) یارنگی برحذر دار، و اجازه نده به جز ستر سیاهرنگ دیگر بپوشند.
۲۲۰- زنانت را از پوشیدن کفشهای مزخرف که مورد جلب نظر مردان میشوند منع کن.
۲۲۱- زنانت را از رفتن به بازار به تنهایی منع کن.
۲۲۲- نذر روغن و شمع و غیره بر قبر اولیاء غیر شرعی است و به فرزندانت این اجازه را نده.
۲۲۳- نذر ترک (نخوردن) بعضی از خوراکیها غیر شرعی است آنها را منع کن.
۲۲۴- زنانت را از شرکت در تشییع جنازه منع کن.
۲۲۵- به زنت و دخترانت بیاموز که اسرار شوهر خود را حفظ کنید.
۲۲۶- زن و دخترانت را از مخالفت با شوهر خود چه با عمل و چه با زبان برحذر دار.
۲۲۷- زنانت را از مخلوطشدن با زنان غیر محجبه و بیبندوبار برحذر دار، چرا که رضایت به گناه، گناه محسوب میشود.
۲۲۸- زنانت را از حضور در عروسیهایی که در آن خواننده و رقاصه و نوازنده است منع کن.
۲۲۹- زنانت را از صحبتهای مسخره و همراه با خنده در جمع برحذر بدار.
۲۳۰- زنانت را از صحبتکردن با مهمانان خود در جلو در خانه منع کن.
۲۳۱- زنانت را از صحبتکردن با مردان منع کن، الا در موقع ضرورت و از پشت حجاب.
۲۳۲- به زنانت ماندن در خانه را بیاموز، چرا که آنها برای خانه خلق شدهاند و بدون اجازهی تو نباید بیرن روند.
۲۳۴- عمامه بپوش و دیشداشته (لباس عربی) چرا که برای شخص مسلم بسندهتر است.
۲۳۵- لباست زیاد بلند نباشد و در موقع راهرفتن به مانند زنان ادا از خود درنیاور.
۲۳۶- لباس خود را شبیه لباس مسلمین بپوش و شبیه کافر یا فاسدان خود را نپوشان.
۲۳۷- لباست را از راست بپوش و از چپ دربیاور.
۲۳۸- به خانوادهات اجازهی پوشیدن لباسهای کوتاه و تنگ را که باعث مشخصشدن و مجسمشدن اندام بدن میشود را نده.
۲۳۹- لباس حریر و طلا بر مردان حرام است و از پوشیدن آن برحذر باش.
۲۴۰- خود را شبیه زنان مکن و نگذار زنانت خود را شبیه مردان کنند.
۲۴۱- برحذر باش از دو نوع لباس: از نوع عالی و گرانقیمت، و از نوع بیارزش و ارزانقیمت.
۲۴۲- اگر لباس جدیدی را پوشیدی لباس قدیمت را صدقه بده.
۲۴۳- ریش بگذار به قول نبی، سبیل را کوتاه و ریش را بلند بگذارید.
۲۴۴- به کم قانع باش و از دست آورد خود اگر توانستی بخور.
۲۴۵- نخور، مگر این که حلال و پاک باشد.
۲۴۶- قبل از غذا و بعد از غذا دستتان خود را بشوی.
۲۴۷- شروع غذا را با بسم الله و بعد از غذا الحمد لله بگو.
۲۴۸- با دست راست بخور، با دست راست بنوش، با دست راست بگیر و با دست راستت بده.
۲۴۹- از مقابل خود غذا بخور.
۲۵۰- به اندازهای که میل غذا داری بخور.
۲۵۱- به هنگام غذاخوردن خانوادهات را به گرد هم جمع کن.
۲۵۲- اگر دعوت شدی اجابت کن، مگر این که در آن مجلس از منکرات و فساد اخلاقی باشد.
۲۵۳- بدون دعوت به مهمانی نرو.
۲۵۴- شخص بیتقوا غذایش را نخور و نگذار غذایت را بخورد.
۲۵۵- از ظرفهای غذا که از طلا و نقره و امثال آن ساخته شده استفاده مکن، زیرا حرام میباشد.
۲۵۶- مهمانت را گرامی بدار و در قبالش نه بخیل باش و نه ولخرج.
۲۵۷- اگر به مهمانی کسی رفتی بارش را سنگین مکن.
۲۵۸- بهترین ذبح ذبحی است که طبق شرع باشد، و آنچه کشتنش بهتر دانسته ذبح کن، و به هنگام ذبح حیوان را عذاب نده.
۲۵۹- از ریاست و پست و مقام دوری کن، زیرا بزرگترین ضرر بر تو غالب خواهد شد.
۲۶۰- اگر به پست یا ریاستی برگزیده شدی عادل باش.
۲۶۱- برادری ناصح پیدا کن، تا در امور زندگی با وی مشورت کنی.
۲۶۲- مبادا ظلم کنی چون ظلم از ظلمات (تاریکهای) روز قیامت است.
۲۶۳- رشوهخوار نشو.
۲۶۴- اگر خواستی شخصی را جانشین خود برگزینی بهترین آنها را انتخاب کن.
۱۶۵- از ولیامر در تمام امورات مطابق شرع اسلام اطاعت کن، و برای صلاحیت و سلامتیاش دعا کن.
۲۶۶- هرگز به شخص ظالم رجوع مکن، به جز در موقع ضرورت بیش از حد.
۲۶۷- هرگز از شخص باطلی بر باطلبودنش و هیچ ظالمی بر ظالمبودنش دفاع مکن.
۲۶۸- رضایت مردم را بر رضای خداوند ترجیح نده.
۲۶۹- راستگو و از حرف مردم بیپروا باش و توقع تشکر دیگران از خود را نداشته باش.
۲۷۰- گواهی دروغ مده حتی با زور، و هرگز حرف حق را کتمان نکن.
۲۷۱- چاپلوس مباش و برای خدای تعالی هیچوقت از حرف مردم نترس.
۲۷۲- امر به معروف و نهی از منکر کن، و بر هر مصیبتی که به تو میرسد صبور باش.
۲۷۳- مواظب باش گفتار و کردارت مخالف همدیگر نباشد.
۲۷۴- شفاعتی که در حدی از حدود خداوند باشد نکن.
۲۷۵- چشم از ناموس مسلمین بپوش و به دنبال آن نرو.
۲۷۶- از تمامی گناهان صغیره و کبیره به دور و معصیت خدا نکن، و بر معصیت کسی تمجید مکن.
۲۷۷- گناهان صغیره را کوچک نشمار، چرا که همین گناهان صغیره انسان را هلاک میکنند.
۲۷۸- از نوشیدن خمر و خرید و فروش آن و از مجالسه با اشخاصی که در حال نوشیدن آن هستند بپرهیز.
۲۷۹- هرگز به زنا نزدیک مشو حتی اگر شخص فاحشه باشد.
۲۸۰- وای بر تو اگر به عمل کثیف لواط (هم جنس بازی) روی آوری.
۲۸۱- مبادا خودکشی کنی، چرا که خودکشی از گناهان کبیره است.
۲۸۲- بر توست که به پدر و مادرت احترام گذاری و حقشان را ضایع نکنی.
۲۸۳- صله رحم را به جای بیاور مبادا قطع رابطه کنی.
۲۸۴- در حق یتیمان دلسوز و گرامیشان بدار.
۲۸۵- با همسایهات مهربان باش، آزارش نده و اگر آزارت داد تحمل کن.
۲۸۶- به زیارت (دیدنی) صالحان و برادرانت که در راه خدا میکوشند بیشتر برو.
۲۸۷- برای رضای خدا دوست بدار، برای رضای خدا غضب بگیر که این خالصترین صورت ایمان است.
۲۸۸- با صالحان نشست و برخاست داشته و از همنشینی با افراد بد بپرهیز.
۲۸۹- با اهل معاصی (گناهکاران) همنشین نشو، و صحبتهایشان را گوش نده.
۲۹۰- درختانی که دارای ثمر میشوند بکار تا برای خود و دیگران باارزش باشد.
۲۹۱- اگر چیزی به کسی بخشیدی، پس نگیر و آن را فراموش کن.
۲۹۲- در حل مشکلات مسلمانان کوشا باش، و همیشه باعث شادی و خوشحالیشان باش.
۲۹۳- همیشه اسم خدای تبارک و تعالی را با عظمت به زبان بیاور.
۲۹۴- اسم نبی ج را همیشه با سلام و صلوات ذکر کن.
۲۹۵- اسامی اولیاء خدا را با ادب و احترام خاص و بعد از اسمشان () بگو، نه هر صاحب مرقدی که دیدی.
۲۹۶- باحیاء باش از بیعفتی بپرهیز، چرا که از حیاء چیزی جز خیر نصیبت نخواهد شد.
۲۹۷- با هرکس به اندازهی فهم و درکش صحبت کن.
۲۹۸- از فحش و دشنام بپرهیز.
۲۹۹- خوشاخلاق باش، بدان که بهترین مردم خوشاخلاقترین آنانند.
۳۰۰- غضبت را به دور و خشونت خود را دفع کن.
۳۰۱- همیشه با لطافت و مهربانی سخن بگو، با صبر و حوصله باش و دستپاچه نشو.
۳۰۲- چهرهی خود را با لبخندی و کلامی زیبا همیشه آرایش ده، و أخم و بدخلقی را از خود دور کن.
۳۰۳- صحبت دیگران را قطع نکن، گوش بده سپس صحبت کن.
۳۰۴- اگر سه نفر هستید، صحبتت عادلانه باشد نه این که برای یکی از آن دو صحبت کنی.
۳۰۵- سلام کن چه شخص مقابلت را بشناسی چه نشناسی.
۳۰۶- با زبان سلام کن «السلام علیکم» نه با اشارهی دست یا سر.
۳۰۷- سعی نکن دل همه را به دست آوری.
۳۰۸- هنگام سلام دست مردم را بگیر، چرا که گناهانت آمرزیده میشود.
۳۰۹- بدون اجازه وارد منزل کسی نشو.
۳۱۰- تجسس در کار دیگران و استراق سمع نکن.
۳۱۱- اگر ترس از دستدادن ایمانت را داری در اجتماعات و مراسمهایی که زن در آن شرکت میکند گوشهگیر باش و شرکت نکن.
۳۱۲- هیچوقت از کسی قهر نکن، مگر به خاطر رضای خدا، و از کینه و دشمنی اجتناب کن.
۳۱۳- کسی را فحش نده و یا تهمت به چیزی نزن.
۳۱۴- کسی را لعنت مکن، حتی حیوانات و یا اشیاء مانند ماشین، در، دیوار و غیره.
۳۱۵- مبادا به کسی تهمت بزنی، زیرا که از گناهان کبیره است.
۳۱۶- هیچ مسلمی را نترسان و اذیتش مکن.
۳۱۷- بین مردم صلح و آشتی برقرار کن، حتی اگر مجبور شوی دروغ مباح بگویی.
۳۱۸- اگر از تو پوزش خواستند عذرشان را بپذیر، سعی کن همیشه تو عذرخواهی کنی.
۳۱۹- برای کسی لقب انتخاب نکن، بلکه مردم را با اسم نیک صدا بزن.
۳۲۰- مبادا سخنچینی کنی، به خصوص صحبتهایی بین مردم در صورت فاسدبودن این صحبتها.
۳۲۱- غیبت نکن، حتی اگر حرفی رو به رو بزنی که شخص مخاطبت ناراحت شود.
۳۲۲- طعنه نزن و هیچکس را با اسم یا لقبی که دوست ندارد صدا نزن.
۳۲۳- آنچیز که گفتنش روا نیست شنیدنش به جا نیست.
۳۲۴- حُسن ظن داشته باش، چرا که بعضی ظنها گناه است.
۳۲۶- حرف حق را بزن و گرنه ساکت باش.
۳۲۷- پاکدل باش و از حسادت و چموشی دوری کن.
۳۲۸- متواضع باش و بر دیگران تکبر و فخرفروشی مکن.
۳۲۹- از خود و کارهای فوق العادهی خود تعجب نکن، زیرا هرآن ممکن است انسان چشم خودش نیز کار دستش بدهد.
۳۳۰- از خود تعریف نکن و خود را بیش از حدی که هستی نشان نده.
۳۳۱- به شخص فاسق و کافر یا غیر مسلمان نگو سرورم یا آقای من.
۳۳۲- راستگو باش، دروغ نگو، چونکه دروغ از گناهان کبیره است.
۳۳۳- دورو نباش.
۳۳۴- فقط برای خدای تعالی سوگند یاد کن نه به غیر، زیاد قسم نخور، حتی اگر به راستی چیزی باشد.
۳۳۵- هرگز دیگری را تحقیر مکن، زیرا کسی بر کسی برتر نیست مگر با تقواترینشان.
۳۳۶- راه را برای مردم هموار ساز.
۳۳۷- در محل عبور مردم و قهوه خانهها و محل لهو لعب هرگز منشین.
۳۳۸- وفادار باش و برخلاف وعدهات عمل مکن.
۳۳۹- به پیش کفشناس منجم نرو و حرفهایشان را باور مکن.
۳۴۰- عکس انسان یا حیوان را هرگز نکش، چرا که شدیدترین عذابها روز قیامت در انتظار نقاشان خواهد بود.
۳۴۱- عکس چیزهایی که دارای روح هستند در منزلت آویزان مکن، چرا که ملائکه وارد چنین خانهایی نخواهد شد.
۳۴۲- بازیهایی که وقتت را تلف میکند، و آخر باعث ناراحتی و پشیمانیات میشود انجام مده.
۳۴۳- هرگز ترانههای عاری از عفت نخوان و گوش نده.
۳۴۴- از شنیدن آلات موسیقی خودداری و از به دستآوری این آلات برحذر باش.
۳۴۵- کبوترباز نباش.
۳۴۶- بلبل و امثال آن را در فقس محبوس مکن.
۳۴۷- جایی که محافظ به دیوار نیست نخواب: پشت بام.
۳۴۸- دمر (بر روی شکم) نخواب، زیرا خواب شیطانی است و مورد خشم غضب خداوند تعالی خواهی شد.
۳۴۹- بین سایه و آفتاب ننشین.
۳۵۰- به هنگام خمیازه پشت دست چپت جلودهان گرفته همراه آن فریاد نکش.
۳۵۱- اگر کسی عطسه کرد، بگو «یرحمکم الله»، در صورتی که «الحمد لله» بگوید، وی نیز در جواب شما میگوید «یهدیکم الله ویصلح بالکم».
۳۵۲- عقیدهی خرافاتی نداشته باش اگر اتفاقی (حادثهایی) یا خبر خوشی برایت آمد، بدان که از طرف خدای تعالی است، به شخص و چیز دیگری ارتباط نده.
۳۵۳- زنگ (بر گردن حیوانات آویزان نکن) و سگ را در خانه نگهداری نکن، مگر برای صید یا نگهبانی.
۳۵۴- از سوتزدن و کفزدن به هنگام تشویق و تصدیق چیزی پرهیز کن، چرا که از شعار کفار است.
۳۵۵- زاهد دنیا و راغب آخرت باش.
۳۵۶- در دنیا به اندازهای که تو را کفایت میکند پسانداز کن.
۳۵۷- برای هر گناهت به توبه روی آور و تابع اعمال حسنه باش.
۳۵۸- توبهات همراه با پشیمانی استحکام بخش، و عزم کن گناه مرتکب شده را تکرار نکنی، استغفار کن، قضای نماز، روزه و زکاتت را به جای بیاور و حق طلبکارانت را داده و از آنچه در ذمهات هست پاک گردان.
۳۵۹- اوقات فراغتت به عبادت خدای تعالی بگذران و طاعتش را بپذیر.
۳۶۰- بر اعمال صالحت بیفزا، به خصوص در زمانی که فساد و گمراهی همه جا را فرا گرفته است.
۳۶۱- بگذار اعمال نیکت مستمر و مداوم باشد، زیرا دوستداشتنیترین عمل نزد خدای متعال استمرار و پشتکاری بر عمل نیک است.
۳۶۲- به دنیا اهمیت مده، از فقر و تنگدستی نترس و به خدای متعال پناه ببر، زیرا پناهبردن به خداوند در رأس کار صالحان است.
۳۶۳- از آنچه خداوند برای تو قسمت فرموده راضی بوده و ناشکر نباش.
۳۶۴- آنچه در دست مردم هست از آنها مخواه، تا تو را دوست داشته باشند و آنچه در دنیا هست نخواه، تا خدا تو را دوست داشته باشد.
۳۶۵- در امر دین ننگر به کسی که مقامش از تو پائینتر است، بنگر به کسی که مقامش از تو بالاتر است.
۳۶۶- در امر دنیا ننگر به کسی که از تو مال و دارائیاش بیشتر است، بنگر به کسی که از تو پائینتر است.
۳۶۷- طلب روزی حلال باش که از فرایض است.
۳۶۸- از مال مسروقه مخور که تو نیز در گناه آن شریک خواهی شد.
۳۶۹- خوراکیهای پاک و حلال بخور تا دعایت قبول شود.
۳۷۰- بمانند زنبور عسل اشیاء پاک و حلال بخور و دسترنج پاک بر جای بگذار.
۳۷۱- مابین خود و حرام دیوارهای قرار ده تا وارد حرام نشوی.
۳۷۲- مواظب زبانت باش و از آنچه به تو مربوط نیست سخن مگو، چرا که این هم یک حُسنِ اسلام پاک و روشن ماست.
۳۷۳- امین و امانتدار باش، زیرا کسی که امانتدار نیست از دین ما نیست.
۳۷۴- از خدای تعالی بترس مبادا خود را در برابرش قلدر و با جرات نشان دهی.
۳۷۵- همیشه به درگاه خدای تعالی طلب عفو و بخشش کن، از خداوند عزوجل ظن نیکو داشته باش.
۳۷۶- در بلاء صابرش و در خوشبختی شاکرش باش.
۳۷۷- در مصیبت وارده خود را عذاب نده، و از چیزی که از دست رفته افسوس مخور.
۳۷۸- دعا به گردن خود نکن و از دعاهای غیر شرعی استفاده نکن.
۳۷۹- امراض خود را درمان کن، زیرا خداوند درد داده دوا هم داده است.
۳۸۰- مسلمانان را به خاطر خدا دوست بدار تا خدا تو را دوست داشته باشد.
۳۸۱- به عیادت بیمار برو و به آنها محبت کن.
۳۸۲- در غیاب مریض برایش طلب شفاعت از خداوند بکن.
۳۸۳- نخواب مگر این که وصیتت را به طور عادلانه و بدون ظلم به کسی نوشته باشی.
۳۸۴- آمادهی مرگ باش قبل از رسیدن آن.
۳۸۵- به فکر نابودکنندهی لذتها (مرگ) باش.
۳۸۶- بر روی جنازه نماز بخوان و تشییعاش کن و به زیارت قبور برو.
۳۸۷- برای خانوادهی متوفی غذا حاضر کن، زیرا شخص مصیبتدیده پذیرائی از مردم برایش مشکل است.
۳۸۸- بر روی قبر ننشین، زیرا به عزت و مقام شخص مرده بیاحترامی کردهایی.
۳۸۹- قبور مردگانت را زینت نده و بر روی آن مقبره نساز.
۳۹۰- برای مرده طلب رحمت و آمرزش کن و از محاسنش بگو، نه این که آن را به باد فحش و ناسزا بگیری.
۳۹۱- برای شخص مرده داد و فریاد و بر سر و سینه خود نزن.
۳۹۲- زنانت را از نشستن برای مردهیشان بغیر از شوهر بیش از ۳ روز منع کن.
۳۹۳- به قبر ظالمان سر نزن و حتی به طرف خانههایشان نیز نرو.
۳۹۴- برای بعد از مرگ خود اثری از گناه و اعمال بدخویش همچون آلات لهو و یا کتابی که افراد را به سوی گمراهی بکشد به جای نگذار.
۳۹۵- به اعمال صالح از قبیل ساختن مسجد، جاده، مدرسه و غیره روی بیاور که برای بعد از مرگ اجری برایت باقی بماند.
۳۹۶- با تقوی باش تا از اولیاء خدا باشی.
۳۹۷- متکبر و مغرور مباش که از شر بندگان خدا خواهی بود.
۳۹۸- از خداوند تعالی بهشت را بطلب و بخواه تا از آتش جهنم به دور باشی.
۳۹۹- با کسی که اعمال خود را طبق شرع خدا انجام میدهد در مطابقت با این وصایا همصحبت شو.
۴۰۰- بگذار «لا إله إلا الله» خالصترین و آخر الفاظت باشد.
«وَمِنَ اللّهَ التَّوْفِيْق»