مجموعه صد حدیث از صحیح بخاری و مسلم
جمع آوری و ترجمه:
عمران دهواری
بسم الله الرحمن الرحیم
إنَّ الحمدَ للهِ، نحمدُهُ، ونستعينهُ، وَنستغفرهُ، وَنعوذُ باللهِ مِنْ شرورِ أنفسناْ ومن سيئاتِ أعمالناْ، مَن يهدهِ اللهُ فلاْ مُضلَّ لهُ، وَمن يضللْ فلاَ هاديَ لهُ، وَأشهدُ أنْ لاَ إلهَ إلا اللهُ وحدهُ لا شريکَ لهُ وَأشهدَ أنَّ محمداً عبدهُ وَرسولُهُ.
اما بعد...
در راستای ترویج فرهنگ استدلال به سنت مطهر رسول الله ج بر آن شدم تا در این نوشتار مجموعه از احادیث گهربار نبی رحمت ج را به رشته تحریر در آورده‌ام.
این مجموعه شامل صد حدیث است، که امام بخاری و مسلم (رحمهما الله) در دو کتاب نفیس خود یعنی صحیح بخاری و صحیح مسلم جمع‌آوری نموده‌اند.
از خداوند متعال خواستارم تا این مجموعه گهربار از احادیث را باعث نفع خوانندگان گرامی قرار داده و این عمل را نزد خویش قبول کرده ودر ترازوی اعمال نیکم قرار دهد.
العبد الفقیر إلی الله تعالی العلی القدیر
عمران دهواری
سراوان
فروردین ۱۳۹۰
۱- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «كَلِمَتَانِ خَفِيفَتَانِ عَلَى اللِّسَانِ، ثَقِيلَتَانِ فِي الْمِيزَانِ، حَبِيبَتَانِ إِلَى الرَّحْمَنِ: سُبْحَانَ اللَّـهِ وَبِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ اللَّـهِ الْعَظِيمِ» (متفق علیه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «دو کلمه وجود دارد که بر زبان، سبک، ولی در ترازوی اعمال، سنگین، و نزد خداوند، محبوب‌اند: سُبْحَانَ اللَّـهِ وَبِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ اللَّـهِ الْعَظِيمِ».
۲- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّـهِ ج فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّـهِ، مَنْ أَحَقُّ النَّاسِ بِحُسْنِ صَحَابَتِي؟ قَالَ: «أُمُّكَ». قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ: «ثُمَّ أُمُّكَ». قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ: «ثُمَّ أُمُّكَ». قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ: «ثُمَّ أَبُوكَ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: شخصی نزد رسول الله ج آمد وگفت: چه کسی برای خوش رفتاری من از دیگران، مستحق‌تراست؟ فرمود: «مادرت». گفت: سپس چه کسی؟ فرمود: «مادرت». گفت: بعد از او چه کسی؟ فرمود: «باز هم مادرت». پرسید: پس از او چه کسی؟ فرمود: «بعد از او پدرت».
۳- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ، فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الْـحَدِيثِ» (متفق‌علیه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «از گمان بد، اجتناب کنید. زیرا گمان بد، بدترین نوع دروغ است».
۴- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «إنَّ الْعَبْد لَيَتَكَلَّمُ بِالكَلِمةِ مَا يَتَبيَّنُ فيهَا يَزِلُّ بهَا إلى النَّارِ أبْعَدَ مِمَّا بيْنَ المشْرِقِ والمغْرِبِ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «بنده، کلمه‌ای را برزبان می‌آورد که در مورد آن نمی‌اندیشد و به سبب آن به دوزخ می‌لغزد و دورتر از آنچه که در میان مشرق و مغرب است».
۵- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس عَنِ النَّبِيِّ ج أَنَّهُ قَالَ: «إِنَّ اللَّـهَ يَغَارُ، وَغَيْرَةُ اللَّـهِ أَنْ يَأْتِيَ الْـمُؤْمِنُ مَا حَرَّمَ اللَّـهُ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «خداوند به غیرت می‌آید و آن، زمانی است که مؤمن، مرتکب کارهایی شود که خداوند، حرام گردانیده است».
۶- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هر کس، ماه مبارک رمضان را بقصد حصول ثواب، در عبادت بگذراند، تمام گناهان گذشته‌اش، مورد عفو قرار خواهند گرفت».
۷- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «الْعُمْرَةُ إِلَى الْعُمْرَةِ كَفَّارَةٌ لِمَا بَيْنَهُمَا وَالْـحَجُّ الْـمَبْرُورُ لَيْسَ لَهُ جَزَاءٌ إِلاَّ الْـجَنَّةُ» (متفق عليه).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «یک عمره تا عمره دیگر، موجب بخشش و کفاره گناهانی می‌شود که میان آن دو عمره، انجام گرفته‌اند. و حج مقبول پاداشی جز بهشت ندارد».
۸- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «التَّثَاؤُبُ مِنَ الشَّيْطَانِ، فَإِذَا تَثَاءَبَ أَحَدُكُمْ فَلْيَرُدَّهُ مَا اسْتَطَاعَ، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا قَالَ هَا ضَحِكَ الشَّيْطَانُ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «خمیازه، از شیطان است. پس هر گاه، خمیازه به سراغ یکی از شما آمد تا می‌تواند جلویش را بگیرد. زیرا هنگامی که یکی از شما (دهان، باز می‌کند و) ها می‌گوید، شیطان می‌خندد».
۹- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «السَّاعِي عَلَى الأَرْمَلَةِ وَالْمِسْكِينِ، كَالْـمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ، أَوِ الْقَائِمِ اللَّيْلَ الصَّائِمِ النَّهَارَ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «کسی که در جهت تأمین نیازهای زنان بیوه و مساکین، تلاش می‌کند، مانند کسی است که در راه خدا، جهاد می‌نماید و یا مانند کسی است که شب‌ها را در عبادت بسر می‌برد و روزها را روزه می‌گیرد».
۱۰- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «مَا يُصِيبُ الْـمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ وَلا وَصَبٍ، وَلا هَمٍّ وَلا حُزْنٍ، وَلا أَذًى وَلا غَمٍّ، حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا، إِلاَّ كَفَّرَ اللَّـهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «مسلمان، دچار هیچ گونه خستگی، بیماری، نگرانی، ناراحتی، گرفتاری و غمی نمی‌شود مگر اینکه خداوند به وسیله آن‌ها، گناهانش را می‌بخشد. حتی خاری که به پایش می‌خلد». (باعث کفاره گناهانش می‌شود).
۱۱- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «حقُّ الْـمُسْلمِِ عَلَى الْـمُسْلِمِ خمس: رَدُّ السَّلام، وَعِيَادَةُ الْمرِيض، واتِّبَاعُ الْـجنَائِز، وإِجابة الدَّعوةِ، وتَشمِيت العْاطِسِ» (متفق علیه).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «حق مسلمان بر مسلمان پنج چیز است: ۱- جواب دادن سلام ۲- عیادت مریض ۳- تشییع جنازه ۴- قبول کردن دعوت ۵- دعا برای عطسه زننده».
۱۲- عن أَبَی هُرَيْرَةَس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «مَنْ شَهِدَ الْـجَنَازَةَ حَتَّى يُصَلَّى عَلَيْهَا فَلَهُ قِيرَاطٌ، وَمَنْ شَهِدَهَا حَتَّى تُدْفَنَ فَلَهُ قِيرَاطَانِ». قِيلَ: وَمَا الْقِيرَاطَانِ؟ قَالَ: «مِثْلُ الْـجَبَلَيْنِ الْعَظِيمَيْنِ» (متفق عليه).
ابوهریره س می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هر کس، تا هنگام نماز خواندن بر جنازه، حضور داشته باشد، به او به اندازه یک قیراط پاداش می‌رسد. و هر کس تا پایان مراسم دفن، حضور داشته باشد، به او به اندازه دو قیراط پاداش می‌رسد». پرسیدند: دو قیراط، چقدر است؟ فرمود: «به اندازه دو کوه بزرگ».
۱۳- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس قَالَ: «مَا عَابَ النَّبِيُّ ج طَعَامًا قَطُّ، إِنِ اشْتَهَاهُ أَكَلَهُ وَإِلا تَرَكَهُ» (متفق‌عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: «رسول خدا ج هرگز از غذایی، ایراد نگرفت. اگر آن را دوست داشت، می‌خورد وگرنه، از خوردن آن، خودداری می‌کرد».
۱۴- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «حُجِبَتِ النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ، وَحُجِبَتِ الْـجَنَّةُ بِالْـمَكَارِهِ» (متفق عليه).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «آتش، در حجاب هواهای نفسانی و بهشت، در حجاب دشواری‌ها است».
۱۵- عَنِ أبي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِذَا قُلْتَ لِصَاحِبِكَ يَوْمَ الْـجُمُعَةِ: أَنْصِتْ، وَالإِمَامُ يَخْطُبُ، فَقَدْ لَغَوْتَ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «اگر روز جمعه که امام مشغول ایراد خطبه است، به کسی که در مجاورت، نشسته است، بگویی: ساکت باش، سخن بیهوده‌‌ای گفته‌ای».
۱۶- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لَوْلا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي، أَوْ عَلَى النَّاسِ، لأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ مَعَ كُلِّ صَلاةٍ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «اگر بر امت من، یا بر مردم دشوار نمیشد، به آنان دستور می‌دادم که برای هر نماز، مسواک بزنند».
۱۷- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ» (متفق علیه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «قوزک‌ها در معرض رفتن و سوختن در آتش دوزخ هستند». (به علت کامل نشستن آن‌ها هنگام وضو).
۱۸- عن أبي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «أَمَا يَخْشَى أَحَدُكُمْ أَوْ أَلا يَخْشَى أَحَدُكُمْ إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ قَبْلَ الإِمَامِ، أَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ رَأْسَهُ رَأْسَ حِمَارٍ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول اکرم ج فرمود: «کسی که سرش را قبل از امام، بلند می‌کند، آیا نمی‌ترسد که خداوند سرش را به سر الاغ، تبدیل نماید».
۱۹- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «مَنْ غَدَا إِلَى الْـمَسْجِدِ وَرَاحَ أَعَدَّ اللَّـهُ لَهُ نُزُلَهُ مِنَ الْـجَنَّةِ كُلَّمَا غَدَا أَوْ رَاحَ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هرکس به مسجد رفت و آمد کند، خداوند برای هر رفت و برگشت او، ضیافتی در بهشت تدارک می‌بیند».
۲۰- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «آيَةُ الْـمُنَافِقِ ثَلاثٌ: إِذَا حَدَّثَ كَذَبَ، وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ، وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ» (متفق عليه).
از ابوهریرهس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «نشانه منافق، سه چیز است: اول اینکه در صحبت‌های خود، دروغ می‌گوید. دوم اینکه خلاف وعده، عمل می‌کند. سوم اینکه در امانت، خیانت می‌کند».
۲۱- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «مَا أَسْفَلَ مِنَ الْكَعْبَيْنِ مِنَ الإِزَارِ فَفِي النَّارِ» (رواه البخاري).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «آن قسمت از ازار که پایین‌تر از شتالنگ باشد، در آتش جهنم است».
۲۲- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «المَلائِكَةُ تُصَلِّي عَلَى أَحَدِكُمْ مَا دَامَ في مُصَلاَّهُ الَّذي صَلَّى فِيهِ مَا لمْ يُحْدِث، تَقُول: اللَّـهُمَّ اغْفِرْ لَه، اللَّـهُمَّ ارْحَمْهُ» (رواه البخاري).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «فرشتگان بر یکی از شما دعا می‌کنند مادامی که وی در جای نمازش که در آن نماز گزارده باشد، تا لحظه‌ای که بی‌وضو نشود، می‌گویند: اللهم.... خدایا او را بیامرز ومورد رحمتش قرار ده».
۲۳- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «كُلُّ أُمَّتِي يَدْخُلُونَ الْـجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ أَبَى». قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّـهِ، وَمَنْ يَأْبَى؟ قَالَ: «مَنْ أَطَاعَنِي دَخَلَ الْـجَنَّةَ، وَمَنْ عَصَانِي فَقَدْ أَبَى» (رواه‌البخاري).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «همه امتیان من وارد بهشت خواهند شد مگر کسی که امتناع ورزد». صحابه عرض کردند: ای رسول خدا! چه کسی امتناع می‌ورزد؟ فرمود: «هرکس که از من اطاعت کند، وارد بهشت می‌شود و هر کس، از من نافرمانی کند، در حقیقت، امتناع ورزیده است».
۲۴- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِذا قَالَ الرَّجُـلُ لأَخِيه: يَا كَافِر، فَقَدْ بَاءَ بِهَا أَحَدُهُما، فَإِنْ كَان كَمَا قَالَ وَإِلاَّ رَجَعَتْ عَلَيْهِ» (متفق عليه).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «هرگاه شخصی به برادرش بگوید: ای کافر همانا کلمه‌ی مذکور (کفر) به یکی از آن‌ها بازگشت می‌کند، اگر چنان‌چه گفته بود، خوب ورنه به وی باز می‌گردد».
۲۵- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «للَّهُ أَفْرَحُ بتَوْبةِ عَبْدِهِ مِنْ أَحَدِكُمْ يجدُ ضالَّتَهُ بالْفَلاةِ» (متفق عليه).
ابوهریرهس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «خدا شادمان‌تر می‌شود به توبه‌ی بنده‌اش از یکی از شما که در بیابان، گم شده‌اش را می‌یابد».
۲۶- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «لاَ تَدْخُلُونَ الْـجَنَّةَ حَتَّى تُؤْمِنُوا، وَلاَ تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا، أَوَلاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى شَيْءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ؟ أَفْشُوا السَّلاَمَ بَيْنَكُمْ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «وارد بهشت نمی‌شوید تا هنگامی که ایمان نیاورید؛ و ایمان نمی‌آورید تا هنگامی که یکدیگر را دوست نداشته باشید؛ آیا شما را به کاری راهنمایی نکنم که اگر آنرا انجام دادید با یکدیگر، دوست می‌شوید؟ سلام دادن را میان خود، رواج دهید».
۲۷- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س : أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «الصَّلَوَاتُ الْـخَمْسُ، وَالْـجُمْعَةُ إِلَى الْـجُمْعَةِ، وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ مُكَفِّرَاتٌ مَا بَيْنَهُنَّ إِذَا اجْتَنَبَ الْكَبَائِرَ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس روایت می‌کند که رسول الله ج فرمود: «نمازهای پنجگانه و جمعه تا جمعه دیگر باعث کفاره گناهانی می‌شوند که در اوقات میان نمازها انجام می‌گیرند؛ البته تازمانی که گناه کبیره‌ای انجام نشود؛ همچنین رمضان تا رمضان دیگر باعث کفاره گناهان می‌شود به شرطی که انسان از گناهان کبیره پرهیز نماید».
۲۸- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «أَفْضَلُ الصِّيَامِ، بَعْدَ رَمَضَانَ، شَهْرُ اللَّـهِ الْـمُحَرَّمُ، وَأَفْضَلُ الصَّلاَةِ، بَعْدَ الْفَرِيضَةِ، صَلاَةُ اللَّيْلِ» (رواه مسلم).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «بهترین روزه بعد از روزه ماه مبارک رمضان، روزه ماه محرم خداوند متعال است وبرترین نماز بعد از فرایض، نماز شب است».
۲۹- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ تاب قَبْلَ أَنْ تطلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مغْرِبِهَا تَابَ الله علَيْه» (رواه مسلم).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «هر فردی که پیش از طلوع نمودن آفتاب از مغرب توبه کند، خداوند توبه‌اش را می‌پذیرد».
۳۰- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «جُزُّوا الشَّوَارِبَ وَأَرْخُوا اللِّحَى خَالِفُوا الْـمَجُوسَ» (رواه مسلم).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «سبیلهایتان را کوتاه کرده و ریشهایتان را بگذارید و (با این کار) با مجوس مخالفت کنید».
۳۱- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لأن أَقُولَ سبْحانَ اللَّـهِ وَالحَمْدُ لِلَّـهِ، وَلاَ إلَه إلاَّ اللهُ، وَاللهُ أكْبر، أَحبُّ إليَّ مِمَّا طَلَعَت عليهِ الشَّمْسُ» (رواه مسلم).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «همانا اینکه بگویم سبْحانَ اللَّه، وَالحَمْدُ للَّه، ولا إلَه إلاَّ اللَّه، وَاللَّه أکبر، در نزدم محبوب‌تر است از آنچه بر آن آفتاب طلوع نموده است».
۳۲- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «منْ حمَلَ عَلَيْنَا السِّلاح، فَلَيْسَ مِنَّا، ومَنْ غَشَّنَا، فَلَيْسَ مِنَّا» (رواه مسلم).
از ابوهریرهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «آنکه بر ما سلاح کشد از ما نیست و آنکه به ما خیانت کند، از ما نیست».
۳۳- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِذَا مَاتَ الإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلاَّ مِنْ ثَلاَثٍ: إِلاَّ مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هر گاه، انسان بمیرد، ثواب اعمالش قطع می‌شود مگر از سه چیز: ۱- صدقه جاری. ۲- علمی که بعد از مرگ، مورد استفاده قرار گیرد. ۳- فرزند نیکوکاری که برایش دعا کند».
۳۴- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لَقِّنُوا مَوْتَاكُمْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّـهُ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «لا اله الا الله را به کسانی که در حال مرگ اند، تلقین نمایید».
۳۵- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ» (متفق علیه).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هرکس، از روی عمد، سخن دروغی را به من نسبت دهد، جایش را در دوزخ، آماده نماید».
۳۶- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنَ الأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنْ تَبِعَهُ لاَ يَنْقُصُ ذَلِكَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا، وَمَنْ دَعَا إِلَى ضَلاَلَةٍ كَانَ عَلَيْهِ مِنَ الإِثْمِ مِثْلُ آثَامِ مَنْ تَبِعَهُ لاَ يَنْقُصُ ذَلِكَ مِنْ آثَامِهِمْ شَيْئًا» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «اگر کسی مردم را بسوی هدایت ـ کار خیر و سنتی ـ دعوت کند، به اندازه‌ی پاداش کسانی که از او پیروی می‌نمایند، اجر و پاداش می‌برد بدون اینکه از پاداش آنان، چیزی کاسته شود؛ همچنین اگر کسی مردم را بسوی گمراهی فرا خواند، به اندازه‌ی گناه کسانی که از او پیروی می‌کنند، گناهکار می‌گردد بدون اینکه از گناه آنان، چیزی کاسته شود».
۳۷- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «قَالَ اللهُ تعَالى: أنَا أغْنى الشُّرَكَاءِ عَنِ الشِّرك، منْ عَملَ عَمَلا أشْركَ فيهِ مَعِى غَيْرِى، تَركْتُهُ وشِرْكَهُ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «خداوند متعال می‌فرماید: من بی‌نیازترین شرکاء از شرک می‌باشم. آنکه عملی انجام دهد که غیرم را در آن با من در نظر داشته باشد، خودش و شرکش را فرو می‌گذارم».
۳۸- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ صَلَّى عَلَىَّ وَاحِدَةً صَلَّى اللَّـهُ عَلَيْهِ عَشْرًا» (رواه‌مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هر کس، یک درود بر من بفرستد، خداوند در عوض آن، ده بار برایش درود می‌فرستد».
۳۹- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «كُلَّ الْـمُسْلِمِ عَلَى الْـمُسْلِمِ حرامٌ: دمُهُ ومالُهُ وعِرْضُهُ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «تمام حقوق یک فرد مسلمان بر مسلمان دیگر حرام است: خونش، مالش و ناموسش».
۴۰- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَا نَقَصَتْ صَدَقَةٌ مِنْ مَال، وَمَا زَادَ اللَّـهُ عَبْداً بِعَفْوٍ إِلاَّ عِزّا، وَمَا تَوَاضَعَ أَحَدٌ للَّهِ إِلاَّ رَفَعَهُ اللَّـهُ عَزَّ وجلَّ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هرگز صدقه، از مال کم نمی‌کند، و یقیناً خداوند در برابر گذشت بنده‌اش، عزت او را زیاد می‌کند، و هر بنده‌ای برای خدا تواضع کند، خداوند عزوجل (مقام) او را بلند می‌گرداند».
۴۱- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «أَتَدْرُونَ مَا الْغِيبَةُ»؟ قَالُوا: اللَّـهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قال: «ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُ» قِيلَ: أَفَرَأَيْتَ إِنْ كَانَ فِى أَخِى مَا أَقُولُ؟ قَال: «إِنْ كَانَ فِيهِ مَا تَقُولُ فَقَدِ اغْتَبْتَهُ وَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «آیا می‌دانید که غیبت، چیست؟» گفتند: الله و رسولش داناتر است. فرمود: «برادرت را به آنچه که از آن خوشش نمی‌آید، یاد کنی». گفته شد: اگر آنچه می‌گویم در برادرم، وجود داشته باشد، چطور است؟ فرمود: «اگر آنچه می‌گویی در وی باشد، غیبتش کرده‌ای و اگر نباشد، به وی بهتان بسته‌ای».
۴۲- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «سبقَ المُفَرِّدُونَ» قالوا: ومَا المُفَرِّدُونَ يَا رَسُولَ اللَّـهِ؟ قال: «الذَّاكِرُونَ اللَّـهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتُ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «مُفَرِّدون سبقت گرفتند!» گفتند: ای پیامبر خدا ج مفردون چه کسانی هستند؟ فرمود: «مردان و زنانی که خداوند را بسیار یاد می‌کنند».
۴۳- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِنَّ الله لا يَنْظُرُ إِلى أَجْسامِكْم، وَلا إِلى صُوَرِكُم، وَلَكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأَعمالِكُمْ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «همانا خداوند به پیکرها و چهره‌های شما نگاه نمی‌کند، بلکه به دلها و اعمال شما می‌نگرد».
۴۴- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لا تَجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ مَقَابِر، إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْفِرُ مِن الْبيْتِ الَّذي تُقْرأُ فِيهِ سُورةُ الْبقَرةِ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «خانه‌های خود را گورستان نسازید، همانا شیطان از خانه‌ای که در آن سوره‌ی بقره خوانده شود، می‌گریزد».
۴۵- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لاَ يَدْخُلُ الْـجَنَّةَ مَنْ لاَ يَأْمَنُ جَارُهُ بَوَائِقَهُ» (رواه‌مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «کسی که همسایه‌اش از اذیت و آزارش درامان نباشد، وارد بهشت نمی‌شود».
۴۶- عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ وَهُوَ سَاجِدٌ فَأَكْثِرُوا الدُّعَاءَ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «بنده در حالت سجده، بیشتر از هر وقت دیگری به خداوند، نزدیک است، پس در آن، زیاد دعا کنید».
۴۷- عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ سَلَكَ طَرِيقًا يَلْتَمِسُ فِيهِ عِلْمًا سَهَّلَ اللَّـهُ لَهُ بِهِ طَرِيقًا إِلَى الْـجَنَّةِ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «آنکه در راهی رود که در آن علمی را می‌جوید، خداوند برای او راهی بسوی بهشت آماده می‌کند».
۴۸- عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِنَّ اللَّـهَ يَقُولُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: أَيْنَ الْـمُتَحَابُّونَ بِجَلاَلِى؟ الْيَوْمَ أُظِلُّهُمْ فِى ظِلِّى يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ ظِلِّى» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «خداوند تبارک و تعالی در روز قیامت می‌فرماید: کجایند کسانی که بخاطر جلال من با هم دوستی کردند تا آن‌ها را امروز در سایه‌ام، در روزی که سایه‌ای جز سایه‌ام وجود ندارد، جای دهم؟».
۴۹- عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِذَا أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ فَلاَ صَلاَةَ إِلاَّ الْـمَكْتُوبَةُ» (رواه‌مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هنگامی که برای نماز اقامه گفته شد، هیچ نمازی، بجز نماز فرض، درست نیست».
۵۰- عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «الدُّنْيَا سِجْنُ المُؤْمِنِ وجنَّةُ الكَافِرِ» (رواه مسلم).
ابوهریرهس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است».
۵۱- عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّـهُ عَنْهَا، أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «منْ أَحْدثَ في أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فهُو رَدٌّ» (متفق علیه).
عائشهل می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هر کس در این دین ما چیزی ایجاد کند که از آن نیست، مردود است».
۵۲- عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّـهُ عَنْهَا، أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّـهِ أَدْوَمُهَا وَإِنْ قَلَّ» (متفق علیه).
عائشهل می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «محبوبترین اعمال نزد خداوند، عملی است که دوام بیشتری داشته باشد، اگر چه اندک باشد».
۵۳- عَنْ عَائشَةَ رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهَا عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «مَنْ نَذَرَ أَنْ يُطِيعَ اللَّـهَ فَلْيُطِعْهُ، وَمَنْ نَذَرَ أَنْ يَعْصِيَهُ فَلا يَعْصِهِ» (رواه البخاری)
از عایشهل روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «هرکس، نذر کرد که از خدا اطاعت کند، پس از او اطاعت نماید. و هرکس، نذر کرد که از او نافرمانی کند، پس نافرمانی نکند». (به این نذرش وفا ننماید).
۵۴- عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّـهُ عَنْهَا قَالَتْ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «لا تَسُبُّوا الأَمْوَاتَ، فَإِنَّهُمْ قَدْ أَفْضَوْا إِلَى مَا قَدَّمُوا» (رواه البخاري).
عایشهل می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «به مردگان، ناسزا نگویید. زیرا آنان به نتیجه اعمالشان، رسیده‌اند».
۵۵- عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّـهُ عَنْهَا: «أَنَّ النَّبِيَّ ج كَانَ لا يَدَعُ أَرْبَعًا قَبْلَ الظُّهْرِ وَرَكْعَتَيْنِ قَبْلَ الْغَدَاةِ» (رواه البخاري).
عایشهل می‌فرماید: «رسول الله ج چهار رکعت قبل از نماز ظهر و دو رکعت قبل از نماز فجر را ترک نمیکرد».
۵۶- عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ الله عَنْهَا قَالَتْ: «كَانَ النَّبِيُّ ج يُعْجِبُهُ التَّيَمُّنُ فِي تَنَعُّلِهِ، وَتَرَجُّلِهِ، وَطُهُورِهِ، وَفِي شَأْنِهِ كُلِّهِ» (رواه البخاري).
عایشهل می‌فرماید: «نبی اکرم ج در پوشیدن کفش، شانه کردن موها، وضو گرفتن و همه کارهایش، شروع کردن از سمت راست را میپسندید».
۵۷- عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: قَالَتْ: «كَانَ النَّبِيُّ ج يَذْكُرُ اللَّـهَ عَلَى كُلِّ أَحْيَانِهِ» (رواه مسلم).
عایشهل می‌گوید: «نبی اکرم ج در هر حال، ذکر خدا را می‌کرد».
۵۸- عَنْ عَائِشَةَ رَضِیَ اللهُ عَنْهَا عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «رَكْعَتَا الْفَجْرِ خَيْرٌ مِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا» (رواه‌مسلم).
عایشه صدیقهل روایت می‌کند که نبی اکرم ج فرمود: «دو رکعت (سنت) فجر از دنیا و مافیها بهتر است».
۵۹- عَنْ عَائِشَةَ رَضِیَ اللهُ عَنْهَا عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «إِنَّ الرِّفقُ لا يَكُونُ في شيءٍ إِلاَّ زَانَه، وَلا يُنْزَعُ مِنْ شَيءٍ إِلاَّ شَانَهُ» (رواه مسلم).
عایشهل می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «نرم رفتاری در هیچ چیزی نمی‌باشد، جز اینکه آن را زینت می‌دهد و از هیچ چیزی بدور نمی‌شود، مگر اینکه آن را زشت می‌سازد».
۶۰- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ» (متفق‌عليه).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «مؤمن کسی است که آنچه برای خود می‌پسندد، برای برادر (مسلمان) خود نیز بپسندد».
۶۱- عَنْ أَنَسِ ابْنِ مَالِكٍس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْسًا، أَوْ يَزْرَعُ زَرْعًا فَيَأْكُلُ مِنْهُ طَيْرٌ أَوْ إِنْسَانٌ أَوْ بَهِيمَةٌ إِلاَّ كَانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ» (متفق عليه).
ترجمه: انس بن مالکس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هر مسلمانی که درختی، غرس نماید یا بذری، بیافشاند و انسان، پرنده و یا حیوانی، از آن بخورد، برایش صدقه محسوب می‌گردد».
۶۲- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «مَنْ أَحَبَّ أَنْ يُبْسَطَ لَهُ فِي رِزْقِهِ وَيُنْسَأَ لَهُ فِي أَثَرِهِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ» (متفق عليه).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «هرکس که دوست دارد روزی‌اش زیاد گردد و عمرش طولانی شود، باید که صله رحم داشته باشد».
۶۳- عَنْ أَنَسٍس قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ج يَقُولُ: «اللَّـهُمَّ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» (متفق عليه).
انسس می‌گوید: نبی اکرم ج همواره این دعا را می‌خواند: «اللَّـهُمَّ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. یعنی بار الها! پروردگار ما! در دنیا به ما نیکی عطا کن و در آخرت نیز به ما نیکی عطا فرما. و ما را از عذاب دوزخ، نجات بده».
۶۴- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «إِنَّمَا الصَّبْرُ عِنْدَ الصَّدْمَةِ الأُولَى» (متفق عليه).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «صبر، همان است که در آغاز مصیبت، باشد».
۶۵- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «يَتْبَعُ الْـمَيِّتَ ثَلاَثَةٌ فَيَرْجِعُ اثْنَانِ وَيَبْقَى وَاحِدٌ، يَتْبَعُهُ: أَهْلُهُ وَمَالُهُ وَعَمَلُهُ فَيَرْجِعُ أَهْلُهُ وَمَالُهُ وَيَبْقَى عَمَلُهُ» (متفق عليه).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «سه چیز بدنبال مرده می‌رود، دو چیز بعداً باز می‌گردد و یک چیز با او می‌ماند. خانواده و مالش باز می‌گردند، و عملش با او می‌ماند».
۶۶- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «يَسِّرُوا وَلا تُعَسِّرُوا وَبَشِّرُوا وَ لا تُنَفِّرُوا» (متفق علیه).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «در امور دین، آسان بگیرید و سخت گیر نباشید. مژده دهید و بیزار نکنید».
۶۷- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «سَوُّوا صُفُوفَكُم، فإنَّ تَسوِيَةَ الصُّفُوفِ مِن إِقَامة الصَّلاةِ» (متفق علیه).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «صف‌های خود را برابر کنید، زیرا برابر کردن صفوف از اقامه‌ی نماز است».
۶۸- عَنْ أَنَسٍس عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «إنَّ اللَّه لَيرضي عنِ العبْدِ يَأْكُلُ الأكْلَةَ فَيَحْمَدُهُ عَليْهَا، وَيَشْرب الشَّرْبَةَ فَيَحْمَدُهُ عَلَيْهَا» (رواه مسلم).
از انسس روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «همانا خداوند از بنده‌ای راضی می‌شود که چون لقمه‌ای بخورد، حق تعالی را بر آن ثنا گوید و چون آب بیاشامد، حق تعالی را بر آن ثنا گوید».
۶۹- عَنْ أَنَسٍس قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ» (متفق عليه).
از انسس روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «کسی از شما، نمی‌تواند مؤمن (واقعی) باشد، تا اینکه من (پیامبر) نزد او از پدر، فرزند و همه مردم، محبوب تر نباشم».
۷۰- عَنْ ابْنِ عُمَرَ ب قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهُ ج: «مَا زَالَ جِبْرِيلُ يُوصِينِى بِالْـجَارِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ» (متفق عليه).
از ابن عمرب روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «جبرئیل آنقدر مرا در مورد همسایه سفارش نمود که خیال کردم او را شریک ارث، قرار می‌دهد».
۷۱- عَنْ ابْنِ عُمَرَ ب قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «اجْعَلُوا آخِرَ صَلاتِكُمْ بِاللَّيْلِ وِتْرًا» (متفق‌عليه).
ابن عمرب می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «آخرین نماز خود را در شب، وتر قرار دهید».
۷۲- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عُمَرَ ب قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «مَا يَزَالُ الرَّجُلُ يَسْأَلُ النَّاسَ حَتَّى يَأْتِيَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَيْسَ فِي وَجْهِهِ مُزْعَةُ لَـحْمٍ» (متفق عليه).
عبد الله بن عمرب می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «بعضی‌ها همیشه دست گدائی پیش این و آن دراز می‌کنند. (این افراد) روز قیامت در حالی حشر می‌شوند که بر صورتشان، گوشتی باقی نمانده است».
۷۳- عَنْ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ الله عَنْهُمَا: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «الَّذِي تَفُوتُهُ صَلاةُ الْعَصْرِ كَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلُهُ وَمَالُهُ» (متفق عليه).
عبدالله بن عمرب می‌گوید: رسول اکرم ج فرمود: «کسی که نماز عصرش فوت گردد، مانند این است که اهل ومالش را از دست داده باشد».
۷۴- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عُمَرَ ب: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «الْـمُسْلِمُ أَخُو الْـمُسْلِمِ، لا يَظْلِمُهُ، وَلا يُسْلِمُهُ، وَمَنْ كَانَ فِي حَاجَةِ أَخِيهِ كَانَ اللَّـهُ فِي حَاجَتِهِ، وَمَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً، فَرَّجَ اللَّـهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرُبَاتِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا سَتَرَهُ اللَّـهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» (متفق علیه).
از عبدالله بن عمرب روایت است که رسول الله ج فرمود: «مسلمان، برادر مسلمان است. بدین جهت به او ظلم نمی‌کند و او را تسلیم (ظالم) نمی‌نماید. هرکس، در صدد برآورده ساختن نیاز برادر مسلمانش باشد، خداوند در صدد رفع نیازهای او بر می‌آید. هر کس، مشکل برادر مسلمانش را برطرف سازد، خداوند مشکلی از مشکلات روز قیامت او را بر طرف خواهد کرد. و هر کس که عیب برادر مسلمانش را بپوشاند، خداوند عیبهای او را در روز قیامت، خواهد پوشاند».
۷۵- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عُمَرَ ب قَالَ: أَخَذَ رَسُولُ اللَّـهِ ج بِمَنْكِبِي، فَقَالَ: «كُنْ فِي الدُّنْيَا كَأَنَّكَ غَرِيبٌ أَوْ عَابِرُ سَبِيلٍ» (رواه البخاري).
عبدالله بن عمرب می‌گوید: رسول الله ج دستش را بر شانه‌ام گذاشت و فرمود: «در دنیا مانند مسافر و یا رهگذر، زندگی کن».
۷۶- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عُمَرَ ب عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «الظُّلْمُ ظُلُمَاتٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» (رواه‌البخاري).
از عبد الله بن عمرب روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «ظلم، باعث تاریکی‌های (متعددی) در روز قیامت می‌گردد».
۷۷- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عَمْرٍو ب عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «الْـمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْـمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ، وَالْـمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ مَا نَهَى اللَّـهُ عَنْهُ» (رواه البخاري).
از عبدالله بن عمروب روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «مسلمان کسی است که سایر مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند. و مهاجر (واقعی) کسی است که از آنچه خدا منع کرده است، هجرت نماید». (یعنی آن‌ها را ترک کند).
۷۸- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عُمَرَ ب عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «كُلُّ مُسْكِرٍ خَمْرٌ وَكُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ» (رواه مسلم).
از عبد الله بن عمرب روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «هر چیز مست کننده شراب و هر مست کننده‌ای حرام است».
۷۹- عَنْ عَبْدِاللَّـهِ بْنِ عُمَرَ ب عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «أَبَرُّ الْبِرِّ أَنْ يَصِلَ الرَّجُلُ وُدَّ أَبِيهِ» (رواه مسلم).
از عبد الله بن عمرب روایت است که نبی اکرم ج فرمود: «بهترین احسان این است که شخص دوستی پدرش را استمرار دهد و با دوستان پدرش دوستی کند».
۸۰- عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ النَّبِيِّ ج قَالَ: «لَا حَسَدَ إِلَّا فِي اثْنَتَيْنِ: رَجُلٌ آتَاهُ اللَّـهُ الْقُرْآنَ فَهُوَ يَتْلُوهُ آنَاءَ اللَّيْلِ وَآنَاءَ النَّهَارِ وَرَجُلٌ آتَاهُ اللَّـهُ مَالًا فَهُوَ يُنْفِقُهُ آنَاءَ اللَّيْلِ وَآنَاءَ النَّهَارِ» (متفق علیه).
سالم از پدرش روایت می‌کند که نبی اکرم ج فرمود: «حسادت جز در دو چیز جائز نیست: ۱- مردی که خداوند به او قرآن داده و او با آن در لحظه‌های شب و روز قیام می‌کند. ۲- مردی که خداوند به او مالی داده و او در لحظه‌های شب و روز آن را انفاق می‌کند.
۸۱- عَنْ جَابِرٍس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لاَ تَأْكُلُوا بِالشِّمَالِ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْكُلُ بِالشِّمَالِ» (رواه‌مسلم).
از جابرس روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «با دست چپ غذا نخورید، زیرا شیطان با دست چپ غذا می‌خورد».
۸۲- عَنْ جَابِرٍس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ لَقِىَ اللَّـهَ لاَ يُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا دَخَلَ الْـجَنَّةَ وَمَنْ لَقِيَهُ يُشْرِكُ بِهِ دَخَلَ النَّارِ» (رواه مسلم).
از جابرس روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «هر کس در حالی با خداوند ملاقات کند که با او چیزی را شریک نکرده، به بهشت می‌رود و هر کس خداوند را در حالی ملاقات کند، که به او شرک ورزیده، به جهنم می‌رود».
۸۳- عَنْ جَابِرٍس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِنَّ بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكَ الصَّلاَةِ» (رواه مسلم).
از جابرس روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «آنچه میان انسان، و کفر وشرک، فاصله می‌اندازد، نماز است».
۸۴- عَنْ جَابِرٍس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «يُبْعثُ كُلُّ عبْدٍ على ما مَاتَ علَيْهِ» (رواه مسلم).
از جابرس روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «هر بنده بر آنچه که مرده است برانگیخته می‌شود».
۸۵- عَنْ بَعْضِ أزْواجِ النبيِّ رضي اللَّه عنْهَن عَنِ النبيِّ ج قَال: «مَنْ أتَى عَرَّافاً فَسأَلَهُ عنْ شَىْءٍ، لَمْ تُقْبلْ لَهُ صلاةٌ أرْبَعِينَ يوْماً» (رواه مسلم).
از بعضی از زنان پیامبر ج روایت است که ایشان فرمودند: «آن که به نزد عرافی بیاید (عراف کسی است که جای گم شده و مال دزدی شده را نشان می‌دهد) و در باره‌ی چیزی از وی پرسش نموده، چهل روز نمازش قبول نمی‌شود».
۸۶- عَن ابن مَسْعُودٍس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إنَّ أشَدَّ النَّاسِ عَذَاباً يَوْمَ الْقِيَامَةِ الْـمُصَوِّرُونَ» (متفق عليه).
از ابن مسعودس روایت است که رسول اکرم ج فرمود: «سخت ترین مردم از جهت عذاب در روز قیامت صورتگران هستند».
۸۷- عَنْ أَبِي مَسْعُودٍس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «الآيَتَانِ مِنْ آخِرِ سُورَةِ الْبَقَرَةِ مَنْ قَرَأَهُمَا فِي لَيْلَةٍ كَفَتَاهُ» (رواه البخاری).
از ابن مسعودس روایت است که رسول الله ج فرمود: «هرکس، دو آیه آخر سوره بقره را در شب بخواند، او را کفایت می‌کنند».
۸۸- عن ثابتِ بنِ الضَّحاكِس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لَعْنُ الْـمُؤْمِنِ كَقَتْلِهِ» (متفق عليه).
از ثابت بن ضحاکس روایت است که رسول الله ج فرمود: «لعنت کردن مؤمن مانند کشتن اوست».
۸۹- عَنْ أَبِى ذَرٍّس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «لاَ تَحْقِرَنَّ مِنَ الْـمَعْرُوفِ شَيْئًا وَلَوْ أَنْ تَلْقَى أَخَاكَ بِوَجْهٍ طَلْقٍ» (رواه مسلم).
از ابوذرس روایت است که رسول الله ج فرمود: «هیچ کار خوب و پسندیده‌ای را حقیر مشمارید، هرچند با برادرت به چهره‌ی گشاده روبرو شوی».
۹۰- عَن أَبي الدَّردَاءِس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «ما مِن عبْدٍ مُسْلِمٍ يَدعُو لأَخِيهِ بِظَهرِ الغَيْبِ إِلاَّ قَالَ المَلكُ ولَكَ بمِثْلٍ» (رواه مسلم).
از ابودرداءس روایت است که رسول الله ج فرمود: «هیچ بنده‌ی مسلمانی نیست که برای برادرش در غیاب وی دعا می‌کند، مگر اینکه فرشته می‌گوید و برای تو مانند آن باد!».
۹۱- عَنْ مُعَاوِيَةَس أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ يُرِدِ اللَّـهُ بِهِ خَيْرًا يُفَقِّهْهُ فِي الدِّينِ» (متفق عليه).
از معاویهس روایت است که رسول الله ج فرمود: «هر کس که خداوند در حق او اراده خیر نماید، به وی فهم دین، نصیب خواهد کرد».
۹۲- عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْـخُدْرِيِّس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِذَا سَمِعْتُمُ النِّدَاءَ، فَقُولُوا مِثلَ مَا يَقُولُ الْـمُؤَذِّنُ» (متفق عليه).
ابوسعید خدریس می‌گوید: رسول اکرم ج فرمود: «هنگامی که صدای اذان به گوش شما رسید، کلمات اذان را با مؤذن تکرار کنید».
۹۳- عَنْ أَبِي قَتَادَةَ السَّلَمِيِّس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْـمَسْجِدَ فَلْيَرْكَعْ رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ أَنْ يَجْلِسَ» (متفق عليه).
ابو قتاده سلمیس می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «هرگاه، یکی از شما وارد مسجد شود، قبل از اینکه بنشیند، دو رکعت نماز بخواند».
۹۴- عَنْ أَبِي مُوسَىس قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «مَثَلُ الَّذِي يَذْكُرُ رَبَّهُ، وَالَّذِي لا يَذْكُرُ رَبَّهُ؛ مَثَلُ الْـحَيِّ وَالْـمَيِّتِ» (رواه البخاري).
ابوموسی اشعریس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «مثال کسی که پروردگارش را ذکر می‌کند و کسی که پروردگارش را ذکر نمی‌کند، مانند شخص زنده و مرده است».
۹۵- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ب قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: الصِّحَّةُ وَالْفَرَاغُ» (رواه البخاري).
ابن عباسب می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «درباره دو نعمت، بسیاری از مردم، دچار ضرر و زیان می‌شوند (از آن‌ها بهره برداری نمی‌کنند): یکی صحت و دیگری، فرا غت است».
۹۶- عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَس قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ج: «خَيْرُكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ» (رواه‌البخاري).
عثمان بن عفانس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «بهترین شما کسی است که قرآن را یاد بگیرد و به دیگران، یاد بدهد».
۹۷- عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ جَسَدِهِ حَتَّى تَخْرُجَ مِنْ تَحْتِ أَظْفَارِهِ» (رواه مسلم).
عثمان بن عفانس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «کسی که به نحو احسن وضو بگیرد، گناهانش از بدنش بیرون می‌شود، حتی از زیر ناخن‌هایش بیرون می‌شود».
۹۸- عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَس قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّـهِ ج: «مَنْ صَلَّى الْعِشَاءَ فِي جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا قَامَ نِصْفَ اللَّيْلِ، وَمَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فِي جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا صَلَّى اللَّيْلَ كُلَّهُ» (رواه مسلم).
عثمان بن عفانس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «هرکس، نماز عشاء را با جماعت بخواند، گویا نصف شب را زنده نگه داشته است و هرکس، نماز صبح را با جماعت بخواند، گویا همه شب را زنده نگه داشته است».
۹۹- عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الأَنْصَارِيِّس: أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ كَانَ كَصِيَامِ الدَّهْرِ» (رواه مسلم).
ابوایوب انصاریس می‌گوید: رسول خدا ج فرمود: «هر کس، ماه رمضان را روزه بگیرد. و بعد از آن، شش روز از شوال را نیز روزه بگیرد، مانند این است که همه‌ی عُمر را روزه گرفته است».
۱۰۰- عَنْ سهل بن حُنَيْفٍ س أَنَّ رَسُولَ اللَّـهِ ج قَالَ: «مَنْ سأَلَ اللَّـهَ تعالى الشَّهَادةَ بِصِدْقٍ بلَّغهُ منَازِلَ الشُّهَداءِ وإنْ ماتَ على فِراشِهِ» (رواه مسلم).
سهل بن حنیفس می‌گوید: نبی اکرم ج فرمود: «هر کس صادقانه از خداوند متعال شهادت بطلبد، خداوند او را بمراتب شهداء می‌رساند هرچند بر بالینش بمیرد».